ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΤΟΠΟΣ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΠΑΛΑΤΙΑΝΗΣ ΙΛΙΟΥ               

ΛΑΤΡΕΙΑ

001. Πρόγραμμα Ιερών ακολουθιών.

ΑΚΟΛΟΥΘΙEΣ ΘEIAΣ ΛEITOYΡΓIAΣ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

 


002.Τυπικόν

Το εκκλησιαστικό βιβλίο που καθορίζει πόσα και ποιά τροπάρια ψάλλονται σε κάθε ακολουθία ονομάζεται Τυπικόν.

Ενημερωθήτε σχετικώς πατώντας εδώ.

ΚΥΡΙΑΚΗ.

Το εβδομαδιαίο Πάσχα

Ἑβδομαδιαία Σύναξη τῶν πιστῶν καθιερώθηκε νά γίνεται κάθε Κυριακή δηλ. τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου, κατά τήν ὁποία Ἀναστήθηκε ὁ Χριστός μας καί τήν ἴδια ἡμέρα ἐμφανίσθηκε καί συναντήθηκε μέ τούς Ἀποστόλους καί μαθητές Του. Ἡ Θ. Λειτουργία τῆς Κυριακῆς εἶναι μία εὐκαιρία γιά να ἑνωνόμαστε μέ τον Νεκραναστημένο Ἰησοῦ πραγματικά καί ὄχι συμβολικά, κοινωνῶντας το Σῶμα καί τό Αἷμα Του καί νά χαιρόμαστε ὅπως οἱ Μαθηταί καί Ἀπόστολοι οἱ ὁποῖοι χαιρόντουσαν κάθε φορά πού συναντοῦσαν τόν Ἀγαπημένο Διδάσκαλό Τους.

Στήν Θ. Λειτουργία τῆς Κυριακῆς και τῶν Ἑορτῶν τελεῖται τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας κατά τό ὁποῖο ὁ Ἄρτος καί ὁ Οἶνος μεταβάλλονται πραγματικά σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ.

λοι ο νορίτες λοιπόν σάν μία Οκογένεια καθόμαστε γύρω πό τήν γία Τράπεζα τς Κυριακς καί βιώνουμε τήν σταυροειδ σχέση μέ τόν Θεό (κάθετη σχέση) καί τους συνενορίτες μας (ὀριζόντια σχέση).

Τήν Κυριακάτικη Λειτουργία τήν χαιρόμαστε ὅλοι γιά τήν Πασχαλινή ὀμορφιά της και ἐφοδιασμένοι μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ συνεχίζουμε τόν ἀγῶνα τῆς ἑβδομάδος πού ξεκινᾶ, ἀνανεωμένοι, ξεκούραστοι καί ἐλπιδοφόροι.

 

  • ΑΚΟΛΟΥΘΙEΣ ΘEIAΣ ΛEITOYΡΓIAΣ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
    ΑΚΟΛΟΥΘΙEΣ ΘEIAΣ ΛEITOYΡΓIAΣ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
    ΑΚΟΛΟΥΘΙEΣ ΘEIAΣ ΛEITOYΡΓIAΣ ΜΗΝΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
  •  Ἑξάψαλμος
    Ἑξάψαλμος
    Ο Εξάψαλμος αποτελείται από έξι Ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης (τους Ψαλμούς 3, 37, 62, 87, 102, 142). Αναγινώσκεται στην αρχή του Όρθρου. Τον Σταυρό μας μπορούμε να τον κάνουμε στην αρχή και στο τέλος του Εξάψαλμου. Σ' όλη όμως τη διάρκεια αυτού, ακόμη και στο μέσον του, όταν λέγουμε τα «Δόξα... Και νυν... Αλληλούια...» ΔΕΝ κάνουμε τον Σταυρό μας, αλλά παρακολουθούμε «εν πάση σιωπή και κατανύξει» τον Αναγνώστη, ο όποιος «μετ' ευλάβειας και φόβου Θεού», διαβάζει τον Εξάψαλμο. Διότι ό χρόνος αυτός τής αναγνώσεως προεικονίζει το χρόνο τής Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου με φόβο και τρόμο θα αναμένουμε την τελική κρίση Του για εμάς. Και, όπως τότε, έτσι και τώρα θα πρέπει σιωπώντες, όρθιοι, ακίνητοι, χωρίς μετακινήσεις και προπαντός, χωρίς τούς παραμικρούς θορύβους, να παρακολουθούμε την ανάγνωση αυτή. (Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις εσπερινές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, οι οποίες είναι ό Όρθρος της επομένης. Διότι τότε, αφηρημένοι, μπαίνουμε στους Ναούς χωρίς να προσέχουμε, εάν εκείνη την ώρα διαβάζεται ο Εξάψαλμος. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να παραμένουμε ακίνητοι στην είσοδο του Κυρίως Ναού και μετά το πέρας της αναγνώσεως να μετακινούμαστε για να καταλάβουμε τη θέση μας).   Ψαλμὸς (3) (γ') τῷ Δαυῒδ, ὁπότε ἀπεδίδρασκεν ἀπὸ προσώπου Ἀβεσσαλὼμ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ.   2 Κύριε, τί ἐπληθύνθησαν οἱ θλίβοντές με; πολλοὶ ἐπανίστανται ἐπ' ἐμέ· 3 πολλοὶ λέγουσι τῇ ψυχῇ μου· οὐκ ἔστι σωτηρία αὐτῷ ἐν τῷ Θεῷ αὐτοῦ. (διάψαλμα). 4 σὺ δέ, Κύριε, ἀντιλήπτωρ μου εἶ, δόξα μου καὶ ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου. 5 φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα, καὶ ἐπήκουσέ μου ἐξ ὄρους ἁγίου αὐτοῦ. (διάψαλμα). 6 ἐγὼ δὲ ἐκοιμήθην καὶ ὕπνωσα· ἐξηγέρθην, ὅτι Κύριος ἀντιλήψεταί μου. 7 οὐ φοβηθήσομαι ἀπὸ μυριάδων λαοῦ τῶν κύκλῳ συνεπιτιθεμένων μοι. 8 ἀνάστα, Κύριε, σῶσόν με, ὁ Θεός μου, ὅτι σὺ ἐπάταξας πάντας τοὺς ἐχθραίνοντάς μοι ματαίως, ὀδόντας ἁμαρτωλῶν συνέτριψας. 9 τοῦ Κυρίου ἡ σωτηρία, καὶ ἐπὶ τὸν λαόν σου ἡ εὐλογία σου.     Ψαλμὸς (37) (λζ') τῷ Δαυιδ · εἰς ἀνάμνησιν περὶ σαββάτου.   2 Κύριε, μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με, μηδὲ τῇ ὀργῇ σου παιδεύσῃς με. 3 ὅτι τὰ βέλη σου ἐνεπάγησάν μοι, καὶ ἐπεστήριξας ἐπ' ἐμὲ τὴν χεῖρά σου· 4 οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου ἀπὸ προσώπου τῆς ὀργῆς σου, οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου. 5 ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου, ὡσεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ' ἐμέ. 6 προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου· 7 ἐταλαιπώρησα καὶ κατεκάμφθην ἕως τέλους, ὅλην τὴν ἡμέραν σκυθρωπάζων ἐπορευόμην. 8 ὅτι αἱ ψόαι μου ἐπλήσθησαν ἐμπαιγμάτων, καὶ οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου· 9 ἐκακώθην καὶ ἐταπεινώθην ἕως σφόδρα, ὠρυόμην ἀπὸ στεναγμοῦ τῆς καρδίας μου. 10 Κύριε, ἐναντίον σου πᾶσα ἡ ἐπιθυμία μου, καὶ ὁ στεναγμός μου ἀπὸ σοῦ οὐκ ἀπεκρύβη. 11 ἡ καρδία μου ἐταράχθη, ἐγκατέλιπέ με ἡ ἰσχύς μου, καὶ τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου, καὶ αὐτὸ οὐκ ἔστι μετ' ἐμοῦ. 12 οἱ φίλοι μου καὶ οἱ πλησίον μου ἐξ ἐναντίας μου ἤγγισαν καὶ ἔστησαν, καὶ οἱ ἔγγιστά μου ἀπὸ μακρόθεν ἔστησαν· 13 καὶ ἐξεβιάζοντο οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχήν μου, καὶ οἱ ζητοῦντες τὰ κακά μοι ἐλάλησαν ματαιότητας, καὶ δολιότητας ὅλην τὴν ἡμέραν ἐμελέτησαν. 14 ἐγὼ δὲ ὡσεὶ κωφὸς οὐκ ἤκουον καὶ ὡσεὶ ἄλαλος οὐκ ἀνοίγων τὸ στόμα αὐτοῦ· 15 καὶ ἐγενόμην ὡσεὶ ἄνθρωπος οὐκ ἀκούων καὶ οὐκ ἔχων ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ ἐλεγμούς. 16 ὅτι ἐπὶ σοί, Κύριε, ἤλπισα· σὺ εἰσακούσῃ, Κύριε ὁ Θεός μου. 17 ὅτι εἶπα· μήποτε ἐπιχαρῶσί μοι οἱ ἐχθροί μου· καὶ ἐν τῷ σαλευθῆναι πόδας μου ἐπ' ἐμὲ ἐμεγαλορρημόνησαν. 18 ὅτι ἐγὼ εἰς μάστιγας ἕτοιμος, καὶ ἡ ἀλγηδών μου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός. 19 ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ ἀναγγελῶ καὶ μεριμνήσω ὑπὲρ τῆς ἁμαρτίας μου. 20 οἱ δὲ ἐχθροί μου ζῶσι καὶ κεκραταίωνται ὑπὲρ ἐμέ, καὶ ἐπληθύνθησαν οἱ μισοῦντές με ἀδίκως· 21 οἱ ἀνταποδιδόντες μοι κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν ἐνδιέβαλλόν με, ἐπεὶ κατεδίωκον δικαιοσύνην, [καὶ ἀπέρριψάν με τὸν ἀγαπητὸν ὡσεὶ νεκρὸν ἐβδελυγμένον.] 22 μὴ ἐγκαταλίπῃς με, Κύριε· ὁ Θεός μου, μὴ ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ· 23 πρόσχες εἰς τὴν βοήθειάν μου, Κύριε τῆς σωτηρίας μου.     Ψαλμὸς (62) (ξβ') τῷ Δαυῒδ ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰδουμαίας.   2 Ὁ Θεὸς ὁ Θεός μου, πρὸς σὲ ὀρθρίζω· ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ. 3 οὕτως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν δόξαν σου. 4 ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωάς· τὰ χείλη μου ἐπαινέσουσί σε. 5 οὕτως εὐλογήσω σε ἐν τῇ ζωῇ μου καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀρῶ τὰς χεῖράς μου. 6 ὡς ἐκ στέατος καὶ πιότητος ἐμπλησθείη ἡ ψυχή μου, καὶ χείλη ἀγαλλιάσεως αἰνέσει τὸ στόμα μου. 7 εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου, ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ· 8 ὅτι ἐγενήθης βοηθός μου, καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι. 9 ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου, ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου. 10 αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς· 11 παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας, μερίδες ἀλωπέκων ἔσονται. 12 ὁ δὲ βασιλεὺς εὐφρανθήσεται ἐπὶ τῷ Θεῷ, ἐπαινεθήσεται πᾶς ὁ ὀμνύων ἐν αὐτῷ, ὅτι ἐνεφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα.     Ὠδὴ ψαλμοῦ (87) (πζ') τοῖς υἱοῖς Κορέ · εἰς τὸ τέλος, ὑπὲρ Μαελὲθ τοῦ ἀποκριθῆναι · συνέσεως Αἰμὰν τῷ Ἰσραὴλίτῃ.   2 2 Κύριε ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου, ἡμέρας ἐκέκραξα καὶ ἐν νυκτὶ ἐναντίον σου· 3 εἰσελθέτω ἐνώπιόν σου ἡ προσευχή μου, κλῖνον τὸ οὖς σου εἰς τὴν δέησίν μου. 4 ὅτι ἐπλήσθη κακῶν ἡ ψυχή μου, καὶ ἡ ζωή μου τῷ ᾅδῃ ἤγγισε· 5 προσελογίσθην μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκκον, ἐγενήθην ὡσεὶ ἄνθρωπος ἀβοήθητος ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος, 6 ὡσεὶ τραυματίαι καθεύδοντες ἐν τάφῳ, ὧν οὐκ ἐμνήσθης ἔτι καὶ αὐτοὶ ἐκ τῆς χειρός σου ἀπώσθησαν. 7 ἔθεντό με ἐν λάκκῳ κατωτάτῳ, ἐν σκοτεινοῖς καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου. 8 ἐπ' ἐμὲ ἐπεστηρίχθη ὁ θυμός σου, καὶ πάντας τοὺς μετεωρισμούς σου ἐπήγαγες ἐπ' ἐμέ. (διάψαλμα). 9 ἐμάκρυνας τοὺς γνωστούς μου ἀπ' ἐμοῦ, ἔθεντό με βδέλυγμα ἑαυτοῖς, παρεδόθην καὶ οὐκ ἐξεπορευόμην. 10 οἱ ὀφθαλμοί μου ἠσθένησαν ἀπὸ πτωχείας· ἐκέκραξα πρὸς σέ, Κύριε, ὅλην τὴν ἡμέραν, διεπέτασα πρὸς σὲ τὰς χεῖράς μου· 11 μὴ τοῖς νεκροῖς ποιήσεις θαυμάσια; ἢ ἰατροὶ ἀναστήσουσι, καὶ ἐξομολογήσονταί σοι; 12 μὴ διηγήσεταί τις ἐν τάφῳ τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἐν τῇ ἀπωλείᾳ; 13 μὴ γνωσθήσεται ἐν τῷ σκότει τὰ θαυμάσιά σου καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ἐν γῇ ἐπιλελησμένῃ; 14 κἀγὼ πρὸς σέ, Κύριε, ἐκέκραξα, καὶ τὸ πρωῒ ἡ προσευχή μου προφθάσει σε. 15 ἱνατί, Κύριε, ἀπωθῇ τὴν ψυχήν μου, ἀποστρέφεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ; 16 πτωχός εἰμι ἐγὼ καὶ ἐν κόποις ἐκ νεότητός μου, ὑψωθεὶς δὲ ἐταπεινώθην καὶ ἐξηπορήθην. 17 ἐπ' ἐμὲ διῆλθον αἱ ὀργαί σου, οἱ φοβερισμοί σου ἐξετάραξάν με, 18 ἐκύκλωσάν με ὡσεὶ ὕδωρ ὅλην τὴν ἡμέραν, περιέσχον με ἅμα. 19 ἐμάκρυνας ἀπ' ἐμοῦ φίλον καὶ πλησίον καὶ τοὺς γνωστούς μου ἀπὸ ταλαιπωρίας.     Τῷ Δαυῒδ (102) (ρβ').   Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον καί, πάντα τὰ ἐντός μου, τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ· 2 εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον καὶ μὴ ἐπιλανθάνου πάσας τὰς ἀνταποδόσεις αὐτοῦ· 3 τὸν εὐιλατεύοντα πάσας τὰς ἀνομίας σου, τὸν ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου· 4 τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου, τὸν στεφανοῦντά σε ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς· 5 τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου, ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου. 6 ποιῶν ἐλεημοσύνας ὁ Κύριος καὶ κρίμα πᾶσι τοῖς ἀδικουμένοις. 7 ἐγνώρισε τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ τῷ Μωυσῇ, τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ τὰ θελήματα αὐτοῦ. 8 οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος· 9 οὐκ εἰς τέλος ὀργισθήσεται, οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ· 10 οὐ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, οὐδὲ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν, 11 ὅτι κατὰ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τῆς γῆς ἐκραταίωσε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν· 12 καθόσον ἀπέχουσιν ἀνατολαὶ ἀπὸ δυσμῶν, ἐμάκρυνεν ἀφ' ἡμῶν τὰς ἀνομίας ἡμῶν. 13 καθὼς οἰκτείρει πατὴρ υἱούς, ᾠκτείρησεν Κύριος τοὺς φοβουμένους αὐτόν, 14 ὅτι αὐτὸς ἔγνω τὸ πλάσμα ἡμῶν, ἐμνήσθη ὅτι χοῦς ἐσμεν. 15 ἄνθρωπος, ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ· ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ, οὕτως ἐξανθήσει· 16 ὅτι πνεῦμα διῆλθεν ἐν αὐτῷ, καὶ οὐχ ὑπάρξει καὶ οὐκ ἐπιγνώσεται ἔτι τὸν τόπον αὐτοῦ. 17 τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν, καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοῖς υἱῶν 18 τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτάς. 19 Κύριος ἐν τῷ οὐρανῷ ἡτοίμασε τὸν θρόνον αὐτοῦ, καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ πάντων δεσπόζει. 20 εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ, δυνατοὶ ἰσχύϊ ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτοῦ τοῦ ἀκοῦσαι τῆς φωνῆς τῶν λόγων αὐτοῦ. 21 εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ, λειτουργοὶ αὐτοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα αὐτοῦ· 22 εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ, ἐν παντὶ τόπῳ τῆς δεσποτείας αὐτοῦ· εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον.     Ψαλμὸς (142) (ρμβ') τῷ Δαυῒδ, ὅτε αὐτὸν ὁ υἱὸς καταδιώκει.   Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, ἐνώτισαι τὴν δέησίν μου ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου, εἰσάκουσόν μου ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου· 2 καὶ μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου, ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν. 3 ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχήν μου, ἐταπείνωσεν εἰς γῆν τὴν ζωήν μου, ἐκάθισέ με ἐν σκοτεινοῖς ὡς νεκροὺς αἰῶνος· 4 καὶ ἠκηδίασεν ἐπ' ἐμὲ τὸ πνεῦμά μου, ἐν ἐμοὶ ἐταράχθη ἡ καρδία μου. 5 ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων, ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου, ἐν ποιήμασι τῶν χειρῶν σου ἐμελέτων. 6 διεπέτασα πρὸς σὲ τὰς χεῖράς μου, ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός σοι. (διάψαλμα). 7 ταχὺ εἰσάκουσόν μου, Κύριε, ἐξέλιπε τὸ πνεῦμά μου· μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ, καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον. 8 ἀκουστὸν ποίησόν μοι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου, ὅτι ἐπὶ σοὶ ἤλπισα· γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν, ἐν ᾗ πορεύσομαι, ὅτι πρὸς σὲ ἦρα τὴν ψυχήν μου· 9 ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου, Κύριε, ὅτι πρὸς σὲ κατέφυγον. 10 δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου, ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεός μου· τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ. 11 ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου, Κύριε, ζήσεις με, ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τὴν ψυχήν μου· 12 καὶ ἐν τῷ ἐλέει σου ἐξολεθρεύσεις τοὺς ἐχθρούς μου καὶ ἀπολεῖς πάντας τοὺς θλίβοντας τὴν ψυχήν μου, ὅτι ἐγὼ δοῦλός σού εἰμι.       Μετάφραση   (3) Κυριε, εις πόσον αμέτρητον πλήθος έχουν αυξηθή οι εχθροί, που με καταθλίβουν! Πολλοί έχουν εξεγερθή και επαναστατήσει εναντίον μου. Πολλοί είναι εκείνοι, που επιβουλεύονται την ζωήν μου και λέγουν· “Δεν υπάρχει πλέον δι' αυτόν καμμία σωτηρία εκ μέρους του Θεού του”. Συ όμως, Κυριε, είσαι ο βοηθός και ο προστάτης μου. Συ είσαι η ζωή και η δόξα μου, που θα με δοξάσης πάλιν και θα σηκώσης υψηλά το κεφάλι μου, ενώ τώρα το κρατώ σκυμμένο από την εντροπήν. Κατά το παρελθόν πολλές φορές, με φωνήν ισχυράν εφώναξα προς τον Κυριον και εζήτησα την βοήθειάν του, και εκείνος με ήκουσεν από το όρος Σιών, από το άγιον αυτού κατοικητήριον (διάψαλμα). Δια τούτο και τώρα, βέβαιος ότι ο Κυριος θα εισακούση την προσευχήν μου, εκοιμήθην, έπεσα εις ήρεμον και αναπαυτικόν ύπνον. Εσηκώθηκα από τον ύπνον ειρηνικός και αισιόδοξος, διότι ο Κυριος θα με βοηθήση ασφαλώς και θα με προστατεύση. Δεν θα φοβηθώ από αναρίθμητα πλήθη εχθρικού λαού, που με έχουν περικυκλώσει από όλα τα σημεία και επιτίθενται όλοι μαζή εναντίον μου. Σηκω επάνω, Κυριε, σώσε με από τους εχθρούς μου, συ ο Θεός μου. Διότι είμαι βέβαιος πλέον ότι έχεις συντρίψει όλους αυτούς, που με εχθρεύονται χωρίς λόγον και αιτίαν. Θεωρώ ως τετελεσμένον γεγονός, ότι συνέτριψες τα δόντια των αμαρτωλών, που ωσάν άγρια θηρία έρχονται να με κατασπαράξουν. Από σε λοιπόν τον Κυριον περιμένω την σωτηρίαν μου, η δε ευλογία σου θα σταλή επάνω στον λαόν, που είναι ιδικός σου.     (37) Κυριε, μη με ελέγξης και μη, επάνω εις την δικαίαν οργήν σου, με τιμωρήσης δια τας πράξεις μου. Μη χρησιμοποίησης την παιδαγωγικήν σου ράβδον οργισμένος εναντίον μου. Διότι τα βέλη των πόνων και των τιμωριών έχουν εμμηχθή μέσα στο σώμα μου και βαρύ έχεις αφήσει να πέση επάνω μου το παντοδύναμο χέρι σου. Δεν υπάρχει κανένα μέλος του σώματός μου υγιές, εξ αιτίας της δικαίας οργής σου εναντίον μου. Δεν υπάρχει γαλήνη και ανάπαυσις εις τα κόκκαλά μου εξ αιτίας των δύο μεγάλων αμαρτιών μου. Διότι αι αμαρτίαι μου αυταί είναι τόσον μεγάλαι, ώστε ωσάν πελώρια κύματα επλημμύρισαν επάνω από το κεφάλι μου και ως βαρύ φορτίον καταθλίβουν και καταπιέζουν την ψυχήν μου. Τα εξ αιτίας της αφροσύνης μου τραύματα των αμαρτιών μου εβρώμισαν και εσάπησαν. Εχω ταλαιπωρηθή και καταβληθή. Ελύγισαν τα γόνατά μου, εκυρτώθην τελείως. Ολην την ημέραν σύρω μετά δυσκολίας τα βήματά μου, σκυθρωπός και λυπημένος. Διότι οι νεφροί μου, το κέντρον αυτό των επιθυμιών, εγέμισαν από έλκη και πόνους, τα οποία προκαλούν την αηδίαν και περιφρόνησιν. Δεν υπάρχει μέρος υγιές εις την σάρκα μου. Εκακοπάθησα και εταλαιπωρήθην και εξηυτελίσθην πάρα πολύ. Βαθείς και συνεχείς αναστεναγμοί βγαίνουν από την οδυνωμένην καρδίαν μου, ωσάν βρυχηθμοί λέοντος πληγωμένου. Κυριε, ολοφάνερη εμπρός σου είναι η επιθυμία μου, η επιθυμία της σωτηρίας. Ο δε κατάπικρος στεναγμός της καρδίας μου δεν είναι άγνωστος και κρυμμένος από σέ. Η καρδία μου είναι ταραγμένη. Παλλει με ορμήν. Η ψυχική και η σωματική δύναμίς μου με εγκατέλιπε και το φως των οφθαλμών μου και αυτό σβήνει πλέον· το έχασα, δεν το έχω πλέον. Οι φίλοι μου και όλοι οι γνωστοί μου με επλησίασαν, αλλά εσταμάτησαν εις απόστασιν, και οι πλησιέστεροι από τους συγγενείς μου εστάθησαν πολύ μακράν. Κανείς δεν προθυμοποιείται να με βοηθήση. Μέσα στον πόνον μου και την εγκατάλειψίν μου αυτήν οι εχθροί μου φέρονται απέναντί μου με βιαιότητα και σκληρότητα. Εκείνοι οι οποίοι επιζητούν τον θάνατόν μου, εκείνοι που θέλουν και ευφραίνονται εις την δυστυχίαν μου, ελάλησαν λόγους συκοφαντικούς και ολεθρίους εναντίον μου. Χαιρεκακούν δια την κατάστασίν μου. Συγχρόνως δε καταστρώνουν δόλια σχέδια και στήνουν παγίδας ολέθρου όλην την ημέραν, δια να με εξοντώσουν. Αλλά εγώ, ως εάν ήμην κωφός, δεν ήκουα όσα εκείνοι έλεγαν εναντίον μου. Ως εάν ήμουν βωβός και άλαλος, ωσάν να μη ημπορούσα να ανοίξω το στόμα μου, δεν απαντούσα καθόλου εις αυτούς. Και έγινα έτσι σαν άνθρωπος, που δεν ακούει καθόλου και που δεν έχει στο στόμα του δικαίας αντιρρήσεις και λόγους αποστομωτικούς εναντίον εκείνων, που τον κατηγορούν. Δεν απαντώ στους εχθρούς μου, διότι εγώ εις σε έχω στηρίξει τας ελπίδας μου, Κυριε. Εχω πεποίθησιν ότι θα ακούσης ευμενώς την προσευχήν μου και θα σπεύσης εις την βοήθειάν μου. Δια τούτο και είπα από μέσα μου· Βοήθησέ μέ, Κυριε, και μη επιτρέψης να δοκιμάσουν μοχθηράν χαράν εις βάρος μου οι εχθροί μου, ούτε να κομπορρημονούν, εάν με βλέπουν να τρικλίζω κάτω από το βάρος της θλίψεως. Διότι εγώ είμαι πρόθυμος να υποστώ τας δικαίας τιμωρίας σου δια την αμαρτίαν μου. Ο δε φοβερός πόνος δια την πτώσιν μου είναι πάντοτε ενώπιόν μου, δεν παύει να διατρυπά την καρδίαν μου. Συντετριμμένος από το βάρος της ενοχής μου θα εξομολογηθώ ενώπιον όλων την αμαρτίαν μου και θα καταβάλω κάθε προσπάθειαν να απαλλαγώ από αυτήν, και ουδέποτε πλέον να την επαναλάβω. Οι εχθροί μου όμως ζουν, είναι υγιείς, κινούνται δραστηρίως, είναι ισχυρότεροί μου. Και αυτοί οι οποίοι με μισούν αδίκως, έχουν πληθυνθή. Αυτοί, οι οποίοι ανταποδίδουν εις εμέ κακόν αντί του καλού, που τους έκαμα, με συκοφαντούν, διότι εγώ θέλω πάντοτε το αγαθόν, το σύμφωνον με το θέλημά σου. Μη με εγκαταλίπης, Κυριε και Θεέ μου, μη απομακρύνεσαι από εμέ. Σπεύσε, Κυριε, εις την βοήθειάν μου, συ που είσαι η μοναδική μου σωτηρία.     (62) Θεέ μου, που είσαι ο Θεός μου, από πολύ πρωϊ, από τα χαράματα προσεύχομαι προς σέ. Σε διψά και σε ποθεί η ψυχή μου. Ποσες φορές και αυταί αι αισθήσστου σώματός μου, εις την έρημον αυτήν χώραν την δύσδατον και άνυδρον επόθησαν να ίδουν και να απολαύσουν τον άγιόν σου ναόν! Με την δίψαν αυτήν επαρουσιαζόμην σωματικώς και ψυχικώς άλλοτε στον ιερόν σου τόπον, δια να ίδω και σκεφθώ την δύναμίν σου και την δόξαν σου. Σε επόθησα και σε ποθώ σφοδρώς, Κυριέ μου, διότι το έλεός σου είναι ανώτερον από χιλιάδας και χιλιάδας ζωάς. Τα χείλη μου θα σε υμνούν και θα σε δοξολογούν. Με τον αυτόν τρόπον θα σε ευλογώ και θα σε δοξολογώ καθ' όλον το διάστημα της ζωής μου και μόνον στο Ονομά σου θα υψώνω τας χείράς μου, και προς σε θα προσεύχωμαι. Με την χαράν και την ευφροσύνην της προσευχής θα χορταίνη και θα ευφραίνεται η ψυχή μου, όπως θα ηυφραίνετο το σώμα, όταν θα έτρωγε λιπαρά και νόστιμα φαγητά. Με χείλη πλημμυρισμένα από αγαλλίασιν θα σε υμνή τότε το στόμα μου. Οταν, καθώς πέφτω κατά την νύκτα στο στρώμα μου, σε ενθυμούμαι και κοιμώμαι με την παράστασιν του μεγαλείου σου, τότε πολύ πρωϊ θα εξυπνώ και θα μελετώ τα μεγαλεία σου και θα σε δοξολογώ. Διότι συ κατά το παρελθόν υπήρξες βοηθός και στο μέλλον θα δοκιμάζω αγαλλίασιν και χαράν ευρισκόμενος κάτω από την σκέπην των πτερύγων σου. Προσεκολλήθη πάντοτε η ψυχή μου προς σέ. Συ δε ήπλωσες την δεξιάν σου χείρα και με εστήριξες, με καθωδήγησες και με επροστάτευσες. Αυτοί δε οι εχθροί μου, οι οποίοι με πολεμούν, ματαίως προσεπάθησαν να αφαιρέσουν την ζωήν μου. Θα αποτύχουν στο έργον των, αλλά και οι ίδιοι θα φονευθούν και θα κατέλθουν στον άδην, εις τα βάθη της γης. Θα παραδοθούν εις σφαγήν ρομφαίας, τα σώματά των άταφα θα γίνουν τροφή δια τας αλώπεκας. Εγώ όμως ο βασιλεύς θα ευφρανθώ με την προστασίαν και την χαράν, την οποίαν ο Θεός μου δίδει. Και καθένας, ο οποίος ορκίζεται στον αληθινόν Θεόν, θα δοξασθή. Εξ αντιθέτου θα φραγή και θα κλείση το στόμα εκείνων, οι οποίοι λαλούν αδικίας και ψεύδη.     (87) Κυριε, ο Θεός και σωτήρ μου, προς σε έκραξα όλην την ημέραν και την νύκτα όρθιος ενώπιόν σου προσευχόμενος. Είθε να ανοίξη η θύρα του ελέους σου, δια να εισέλθη ενώπιόν σου η προσευχή μου. Κλίνε το αυτί σου, δια να ακούση τα λόγια της δεήσεώς μου. Διότι υπερεπλημμύρισεν η καρδία μου από συμφοράς και η ζωη μου έχει φθάσει εις το χείλος του άδου. Θεωρούμαι πλέον όμοιος με εκείνους, οι οποίοι κατέρχονται στον βαθύν λάκκον του τάφου. Εγινα άνθρωπος αβοήθητος, ερριμμένος ανάμεσα στους νεκρούς, μακράν από κάθε επικοινωνίαν με τους ζώντας. Είμαι ωσάν τους θανασίμως τραυματισμένους άνδρας, οι οποίοι κοιμώνται την νάρκην του θανάτου στον τάφον, και τους οποίους δεν ενθυμείσαι πλέον ως ζωντανούς, αλλά τους απώθησες μακράν από την προστασίαν σου. Οι πόνοι και αι συμφοραί μου με εβύθισαν στον βαθύτατον λάκκον του θανάτου, εις τας σκοτεινάς περιοχάς του άδου, όπου βασιλεύει η σκια του θανάτου. Βαρύς έπεσεν επάνω μου ο θυμός σου και όλα τα κύματα της οργής σου τα αφήκες να εκσπάσουν εναντίον μου. Απεμάκρυνες από εμέ τους γνωστούς μου, με εσιχάθησαν και με αηδίασαν. Παρεδόθην εις την δυστυχίαν και δεν ημπορώ πλέον να απαλλαγώ από αυτήν. Τα μάτια μου αδυνάτισαν, εθάμπωσαν από τας ταλαιπωρίας και από τα πολλά μου δάκρυα. Εκραξα προς σέ, Κυριε, προσευχόμενος όλην την ημέραν. Απλωσα και ύψωσα προς σε τα χέρια μου. Βοήθησέ με, Κυριε, πριν η αποθάνω. Μηπως, τάχα, και θα δείξης τα θαυμαστά σου έργα στους νεκρούς, και εις εμέ όταν αποθάνω; Η μήπως οι ιατροί ημπορούν να αναστήσουν τους νεκρούς, δια να σε δοξολογήσουν; Μηπως επίσης είναι δυνατόν να διηγηθή κανείς το έλεός σου και την αλήθειάν σου μεταξύ των νεκρών κάτω εις τον άδην; Μηπως και είναι δυνατόν να γίνουν γνωστά τα θαυμαστά σου έργα εις τας σκοτεινάς περιοχάς του άδου και τα έργα της δικαιοσύνης σου εις την λησμονημένην χώραν των νεκρών; Δια τούτο και εγώ, Κυριε, τώρα που ευρίσκομαι ακόμη εν τη ζωή, έκραξα καθ' όλον το διάστημα της νυκτός προς σέ· και το πρωϊ η προσευχή μου θα σε προφθάση. Διατί, Κυριε, απωθείς την ψυχήν μου, και γυρίζεις αλλού το πρόσωπόν σου, μακράν από εμέ; Εγώ είμαι πτωχός και ανάμεσα εις κόπους έχω ζήσει από την νεότητά μου. Οταν δε κοινωνικώς και υλικώς εξυψώθην, εταπεινώθηκα και πάλιν κατόπιν και περιέπεσα εις αμηχανίαν και απορίαν. 'Επέρασαν από επάνω μου αι οργαί σου, αι φοβεραί απειλαί σου με συνεκλόνισαν, αυταί με περιεκύκλωσαν ωσάν ύδωρ όλην την ημέραν, με περιέβαλαν ταυτοχρόνως από παντού. Εμάκρυνες από εμέ όλους τους φίλους μου και τους γείτονάς μου και γενικώς όλους τους γνωστούς μου εξ αιτίας της δυστυχίας μου.       (102) Ω ψυχή μου, δοξολόγει ακατάπαυστα τον Κυριον, και όλαι αι εσωτερικαί μου δυνάμεις, ο νους και η καρδία μου, ας δοξολογούν το άγιον όνομά του, δια τα μεγαλεία και τας πολλάς του ευεργεσίας. Δοξολόγει, ω ψυχή μου, τον Κυριον και μη λησμονής ποτέ καμμίαν από τας ευεργεσίας του προς σέ. Δοξολόγει τον Θεόν σου, ο οποίος σου συγχωρεί όλας τας ανομίας, θεραπεύει όλας τας σωματικάς και πνευματικάς ασθενείας σου. Αυτόν, που λυτρώνει και απαλλάσσει την ζωήν σου, πολλές φορές, από την φθοράν του θανάτου και του άδου και περικοσμεί πάντοτε την κεφαλήν σου, ωσάν με λαμπρόν στέφανον, με το πλήθος του ελέους και των οικτιρμών του. Δοξολόγησε τον Κυριον, ο οποίος χορταίνει με όλα τα αγαθά τας ευγενείς επιθυμίας σου, ώστε η νεανική σου ηλικία και ακμή να ανανεώνεται πάντοτε, όπως του αετού. Ο Κυριος είναι εκείνος, που πάντοτε κάνει έργα ελέους και ευσπλαγχνίας και αποδίδει το δίκαιον εις όλους τους αθώους ανθρώπους, που αδικούνται. Αυτός κατέστησεν στον Μωϋσήν γνωστούς όλους τους τρόπους της ενεργείας του δια την απελευθέρωσιν του ισραηλιτικού λαού, εις δε τον ισραηλιτικόν λαόν εφανέρωσε το θέλημά του. Ο Κυριος είναι οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και γεμάτος από ελέη. Δεν οργίζεται, δια να μας καταστρέψη τελείως, ούτε κρατεί αιωνίαν την οργήν του. Δεν μας ετιμώρησέ ποτέ ανάλογά με την βαρύτητα και το πλήθος των ανομιών μας, ούτε και σύμφωνα με τας αμαρτίας μας ανταπέδωκεν εις ημάς την πρέπουσαν τιμωρίαν. Διότι, όσον απροσμέτρητον είναι το ύψος του ουρανού από την γην, τόσον μέγα και κραταιόν, τόσον αμέτρητον είναι το έλεος του Θεού προς εκείνους που τον φοβούνται και τον ευλαβούνται. Οσον απροσμέτρητος είναι η απόστασις της ανατολής από την δύσιν, τόσον απεμάκρυνεν από ημάς ο Θεός τας αμαρτίας μας, ώστε να είμεθα απηλλαγμένοι από αυτάς. Οπως ευσπλαγχνίζεται ο στοργικός πατήρ τα παιδιά του, έτσι και ο Κυριος σπλαγχνίζεται πάντοτε εκείνους, που τον φοβούνται. Διότι αυτός γνωρίζει από τι επλάσθημεν, έχει πάντοτε υπ' όψιν του, ότι είμεθα πλασμένοι από το ευτελές χώμα της γης. Αι ημέραι του ανθρώπου ομοιάζουν με το εφήμερον χόρτον του αγρού. Ετσι και αυτός σαν το άνθος του αγρού ανθίζει και φαίνεται επ' ολίγον εις την γην. Οταν δε καυστικός άνεμος περάση από το άνθος, το καταστρέφει, το εξαφανίζει και έτσι αυτό δεν υπάρχει πλέον, δεν αφήνει κανένα ίχνος στον τόπον του, ώστε κανείς να μη ξέρη, που είχε αυτό προηγουμένως φυτρώσει. Ετσι και ο άνθρωπος έρχεται και παρέρχεται και γρήγορα λησμονείται. Η ευσπλαγχνία όμως του Κυρίου απλώνεται εις αιώνας αιώνων προς τους ανθρώπους εκείνους, οι οποίοι τον φοβούνται. Και η δικαιοσύνη του, φρουρός ασφαλής, παραμένει εις όλας τας γενεάς των ανθρώπων. Των ανθρώπων εκείνων, οι οποίοι φυλάσσουν τον Νομον του και έχουν πάντοτε στον νουν και την καρδίαν των τας εντολάς του, δια να τας τηρούν και συμμορφώνωνται προς αυτάς. Ο Κυριος ητοίμασε και εστερέωσε τον θρόνον του υψηλά στον ουρανόν και η βασιλεία του κυριαρχεί επί του σύμπαντος. Δοξολογείτε, λοιπόν, τον Κυριον όλοι οι άγγελοι αυτού, σεις οι οποίοι είσθε ισχυροί, ώστε να πράττετε το θέλημά του, πρόθυμοι να ακούετε και να εκτελήτε την διαταγήν των λόγων του. Ευλογείτε τον Κυριον όλαι αι στρατιαί των αγγελικών δυνάμεων, οι λειτουργοί αυτού, όλοι όσοι τηρούν το θέλημά του. Ευλογείτε τον Κυριον όλα τα έργα, τα οποία υπάρχουν εις κάθε τόπον της κυριαρχίας του. Ω ψυχή μου, δοξολόγει πάντοτε τον Κυριον.     (142) Κυριε, άκουσε και κάμε δεκτήν την προσευχήν μου. Ακουσε την ικετευτικήν παράκλησίν μου εν ονόματι της φιλαληθείας σου και των υποσχέσεων, που μας έχεις δώσει. Εισάκουσόν μου εν ονόματι της δικαιοσύνης σου, η οποία απαιτεί την προστασίαν του κάθε αθώου. Μη θελήσης όμως να προβής εις λεπτομερή εξέτασιν της ζωής εμού του δούλου σου, διότι κανείς από τους ζώντας ανθρώπους επί της γης δεν θα ευρεθή τελείως αθώος και αναμάρτητος ενώπιόν σου. Ακουσε, λοιπόν, Κυριε, το δίκαιον αίτημά μου, διότι εχθρός αδίστακτος με καταδιώκει ζητών να μου αφαιρέση την ζωήν. Με εποδοπάτησε κάτω στο χώμα, με εξηυτέλισε, με έχει καθίσει στο χείλος του τάφου. Με έχει οδηγήσει στο στόμα του σκοτεινού άδου, όπου ευρίσκονται οι από αρχαιότατα χρόνια νεκροί. Από τας βαρείας αυτάς θλίψεις έχει καταληφθή από αθυμίαν το πνεύμα μου. Η καρδία μου εντός μου συνεχώς ταράσσεται. Εις αυτήν την πολυώδυνον κατάστασιν ευρισκόμενος ενεθυμήθην παλαιάς ημέρας ειρήνης και ασφαλείας. Εβύθισα την σκέψιν μου εις τα έργα της ιδικής σου προστασίας, εμελέτησα καλώς τα έργα των χειρών σου. Από την μελέτην αυτήν τονωθείς εις την πίστιν και την ελπίδα προς σέ, ύψωσα ικετευτικάς τας χείράς μου προς σε και η ψυχή μου, ωσάν γη κατάξηρος, εζήτησε δρόσον και αναψυχήν από σέ. Οσον το δυνατόν ταχύτερον κάμε δεκτήν, Κυριε, την προσευχήν μου. Απέκαμα πλέον, ωλιγοψύχησε και κινδυνεύει να σβήση το πνεύμα μου. Μη γυρίσης αλλού το πρόσωπόν σου από εμέ. Διότι τότε θα ομοιάσω πλέον με τους νεκρούς, οι οποίοι κατεβαίνουν οριστικώς εις τον τάφον. Ευδόκησε, Κυριε, να ακούσω και να αισθανθώ λίαν πρωϊ, συντόμως, το έλεός σου, διότι εγώ εις σε μόνον έχω στηρίξει τας ελπίδας μου. Καμε γνωστήν εις εμέ, Κυριε, την οδόν, το άγιόν σου θέλημα, σύμφωνα προς το οποίον να ρυθμίσω την πορείαν της ζωής μου. Διότι προς σέ υψώνω και παραδίδω ολόκληρον την ψυχήν μου. Βγάλε με και ελευθέρωσέ με, Κυριε, από τους εχθρούς μου, διότι εγώ προς σε απ' αρχής και μέχρι σήμερον καταφεύγω. Διδαξέ με, ποίον είναι το θέλημά σου και δος μου την αγαθήν διάθεσιν να το εφαρμόζω πάντοτε, διότι συ είσαι ο Θεός μου. Το Πνεύμά σου το αγαθόν αυτό θα με οδηγήση εις την ευθείαν και ευάρεστον εις σε οδόν. Ενεκεν του ονόματός σου, που σημαίνει έλεος και αγάπην, θα περιφρουρήσης και θα παρατείνης την ζωήν μου. Εν τη δικαιοσύνη σου θα βγάλης την ψυχήν μου από την βαρείαν θλίψιν, που οι εχθροί μου έχουν επιφέρει.   Με το έλεός σου αυτό, που θα δείξης προς εμέ, θα εξολοθρεύσης τους εχθρούς μου, θα καταστρέψης όλους εκείνους, οι οποίοι θλίβουν την ζωήν μου, διότι εγώ είμαι ιδικός σου δούλος.
  • Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
    Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
      ΔΙΑΚΟΝΟΣ Ευλόγησον Δέσποτα.  ΙΕΡΕΥΣ Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση] Υπέρ της άνωθεν ειρήνης, και της σωτηρίας των ψυχών ημών, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών, και της των πάντων ενώσεως, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ του αγίου οίκου τούτου, και των μετά πίστεως, ευλαβείας, και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [δεινός], του τιμίου πρεσβυτερίου, της εν Χριστώ διακονίας, παντός του Κλήρου και του Λαού, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ της κώμης ταύτης, της νήσου ταύτης πάσης πόλεως και χώρας και των πίστει οικούντων εν αυταίς, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ ευκρασίας αέρων, ευφορίας των καρπών της γης και καιρών ειρηνικών, του. Κυρίου δεηθώμεν Υπέρ πλεόντων, οδοιπορούντων, αεροπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αιχμαλώτων και της σωτηρίας αυτών, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν. Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]     ΕΥΧΗ ΤΟΥ Α΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ Κύριε ο Θεός ημών, Ου το κράτος ανείκαστον και η δόξα ακατάληπτος, Ου το έλεος αμέτρητον και η φιλανθρωπία άφατος, Αυτός Δέσποτα, κατά την ευσπλαγχνίαν σου, επίβλεψον εφ' ημάς και επί τον άγιον οίκον τούτον και ποίησον μεθ' ημών, και των συνευχομένων ημίν, πλούσια τα ελέη σου και τους οικτιρμούς σου. Ότι πρέπει σοι, πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Και ψάλλεται το Ά Αντίφωνον πάρα των ψαλτών. Ο Διάκονος μεθίσταται του τόπου αυτού, και απελθών εν τω αριστερώ μέρει, ίσταται ενώπιον της εικόνος του Χριστού. Μετα δε την συμπλήρωσιν του Αντιφώνου, επανέρχεται πάλιν εις εν τη  θέσει αυτού και λέγει: Έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση] Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]    ΕΥΧΗ ΤΟΥ Β΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ Κύριε, ο Θεός ημών, σώσον τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, το πλήρωμα της εκκλησίας σου φύλαξον, αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του οίκου σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει και μη εγκατηλίπης ημάς τους ελπίζοντας επί σε. Ότι σον το κράτος και σου εστίν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν.  Και ψάλλεται το Β΄ Αντίφωνον πάρα των ψαλτών. Ο Διάκονος μεθίσταται του τόπου αυτού, και απελθών εν τω δεξιώ μέρει, ίσταται ενώπιον της εικόνος της Θεοτόκου. Μετα δε την συμπλήρωσιν του Αντιφώνου, επανέρχεται πάλιν εις εν τη  θέσει αυτού και λέγει: Έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση] Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]   ΕΥΧΗ ΤΟΥ Γ΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ Ο τάς  κοινάς ταύτας και συμφώνους ημίν χαρισάμενος προσευχάς, ο και δυσί και τρισί συμφωνούσιν επί τω ονόματί σου τας αιτήσεις παρέχειν επαγγειλάμενος. Αυτός και νυν των δούλων σου τα αιτήματα προς το συμφέρον πλήρωσον, χορηγών ημίν εν τω παρόντι αιώνι την επίγνωσιν της σης αληθείας και εν τω μέλλοντι ζωήν αιώνιον χαριζόμενος. Ότι αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Ο Χορός ψάλλει το τροπάριο της ημέρας ή τους Μακαρισμούς έρχονται ο τε Ιερεύς και ο Διάκονος και στάντες έμπροθεν της αγίας Τραπέζης, ποιούσιν προσκυνήματα τρία. Είτα λαβών ο Ιερεύς το άγιον Ευαγγέλιον, δίδωσι τω Διακόνω, όστις ασπάζεται άμα την εκέινου χείρα. Και ούτω περιελθόντες την αγίαν Τράπεζαν εκ του δεξιού μέρους εξέρχονται του ιερού Βήματος δια της προς βορράν πύλης προπορευομένων αυτών λαμπάδων και ποιούσι την Μικράν Είσοδον του Ευαγγελίου. Ελθόντες και σταθέντες εις το μέσον του Ναού, εν τω συνήθει τόπω, ο Διάκονος λέγει: Του Κυρίου δεηθώμεν. ΙΕΡΕΥΣ Δέσποτα Κύριε, ο Θεός ημών, ο καταστήσας εν ουρανοίς τάγματα και στρατιάς Αγγέλων και Αρχαγγέλων, εις λειτουργίαν της σης δόξης, ποίησον συν τη εισόδω ημών είσοδον αγίων Αγγέλων γενέσθαι, συλλειτουργούντων ημίν, και συνδοξολογούντων την σην αγαθότητα.  Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τούς αιώνας των αιώνων. Αμήν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Ευλόγησον, Δέσποτα, την αγίαν είσοδον. Ο δε Ιερεύς ευλογών λέγει:  Ευλογημένη η είσοδος των Αγίων σου, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Ο Διάκονος προσφέρει προς ασπασμόν τω Ιερεί το άγιον Ευαγγέλιον, όπερ ούτως ασπάζεται, ο δε Διάκονος την χείρα του Ιερέως. Και ο Διάκονος, υψών το Ευαγγέλιον εκφωνεί: Σοφία. Ορθοί. Και ο Χορός ψάλλει το Εισοδικόν. Εάν δε γίνεται συλλείτουργον, το Εισοδικόν ψάλλεται από τους Ιερείς και εισερχόμενοι εις το ιερόν Βήμα ψάλλουν επίσης το πρώτον Απολιτίκιον και το Κοντάκιον. ΕΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ. Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς σοι Αλληλούϊα. ΕΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ  Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ. Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο εν αγίοις θαυμαστός, ψάλλοντάς σοι Αλληλούϊα. Ψαλλομένων υπό του χορού τα Απολυτίκια, ο Ιερεύς λέγει την ευχήν ταύτην:  ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός] Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΤΡΙΣΑΓΙΟΥ ΥΜΝΟΥ Ο Θεός ο Άγιος, ο εν αγίοις αναπαυόμενος, ο τρισαγίω φωνή υπό των Σεραφείμ ανυμνούμενος και υπό των Χερουβείμ δοξολογούμενος, και υπό πάσης επουρανίου δυνάμεως προσκυνούμενος ο εκ του μη όντος εις το είναι παραγαγών τα σύμπαντα ο κτίσας τον άνθρωπον κατ’ εικόνα σην και ομοίωσιν και παντί σου χαρίσματι κατακοσμήσας, ο διδούς αιτούντι σοφίαν και σύνεσιν, και μη παρορών αμαρτάνοντα, αλλά θέμενος επί σωτηρία μετάνοιαν, ο καταξιώσας ημάς, τους ταπεινούς και αναξίους δούλους σου, και εν τη ώρα ταύτη στήναι κατενώπιον της δόξης του αγίου σου θυσιαστηρίου, και την οφειλομένην σοι προσκύνησιν και δοξολογίαν προσάγειν, Αυτός, Δέσποτα, πρόσδεξαι και εκ στόματος ημών των αμαρτωλών τον Τρισάγιον ύμνον και επίσκεψαι ημάς εν τη χρηστότητί σου. Συγχώρησον ημίν παν πλημμέλημα, εκούσιόν τε και ακούσιον, αγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα και δος ημίν εν οσιότητι λατρεύειν σοι πάσας τας ημέρας της ζωής ημών, πρεσβείαις της αγίας Θεοτόκου, και πάντων των Αγίων, τον απ' αιώνός σοι ευαρεστησάντων. Και μετά την συμπλήρωση του Κοντακίου λέγει ο Διάκονος:  Του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. ΙΕΡΕΥΣ Ότι άγιος ει ο Θεός ημών και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί, ΔΙΑΚΟΝΟΣ:  Και εις τούς αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Και ψάλλει ο χορός εναλλάξ το Τρισάγιον Ύμνον. Είτα ο Ιερεύς και ο Διάκονος λέγουσιν εναλλάξ το Τρισάγιον Ύμνον ποιούντες ομού τρία προσκυνήματα έμπροσθεν της αγίας Τραπέζης. Ει εστι συλλείτουργον, το Τρισάγιον Ύμνον ψάλλεται ως εξής: Το πρώτον από την δεξιάν, το δεύτερον από την αριστεράν, το τρίτον από του ιερού Βήματος, το τέταρτον από την δεξιάν, το πέμπτον από του ιερού Βήματος, Δόξα... από την αριστεράν, Και νυν... από την δεξιάν, Άγιος Αθάνατος από την αριστεράν  και το Δύναμις από την δεξιάν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ:  Δύναμις Ψαλλομένου το Δύναμις του Τρισαγίου παρά των ψάλτων, ο Διάκονος λέγει Κέλευσον, Δέσποτα. Και απέρχονται εις την Καθέδραν, λέγει ο Ιερεύς Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Ευλόγησον Δέσποτα, την άνω καθέδραν. Ο Ιερεύς ευλογεί λέγων: Ευλογημένος ει, ο επί θρόνου δόξης της βασιλείας σου, ο καθήμενος επί των Χερουβίμ, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Και όταν συμπληρωθεί το Τρισάγιον ύμνον ο Διάκονος έρχεται έμπροθεν της Ωραίας Πύλης και όταν ο Αναγνώστης εκφωνήσει το Προκείμενον, λέγει ο Διάκονος: Πρόσχωμεν. Και όταν ο Αναγνώστης εκφωνήσει τον Στίχον, λέγει ο Διάκονος: Σοφία. Και όταν εκφωνήσει την επιγραφήν της  Αποστολικής περικοπής, λέγει ο Διάκονος: Πρόσχωμεν. Πληρωθέντος δε του Αποστόλου, ο Ιερεύς, λέγει: Ειρήνη σοι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Και το πνευματί σου. Ψαλλομένων των Αλληλουαρίων και των στίχων, ο Διάκονος λέγει τω Ιερεί: Ευλόγησον, Δέσποτα, το θυμίαμα. ΙΕΡΕΥΣ Ευλογητός ο Θεός ημών  πάντοτε, νυν, και αεί, και εις τούς αιώνας των αιώνων. Και ο Διάκονος θυμιά κατά τον συνήθη τρόπον. Ο Ιερεύς λέγει χαμηλοφώνως: Έλλαμψον εν ταις καρδίαις ημών, φιλάνθρωπε Δέσποτα, το της σης θεογνωσίας ακήρατον φως, και τους της διανοίας ημών οφθαλμούς διάνοιξον εις την των ευαγγελικών σου κηρυγμάτων κατανόησιν. Ένθες ημίν και τον των μακαρίων σου εντολών φόβον, ίνα τας σαρκικάς επιθυμίας πάσας καταπατήσαντες, πνευματικήν πολιτείαν μετέλθωμεν, πάντα τα προς ευαρέστησιν την σην και φρονούντες και πράττοντες. Συ γαρ ει ο φωτισμός των ψυχών και των σωμάτων ημών, Χριστέ ο Θεός, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, συν τω ανάρχω σου Πατρί και τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Ο Διάκονος αποθέτει το θυμιατό, έρχεται προ της αγίας Τραπέζης και υποκλίνας την κεφαλήν, λέγει τω Ιερεί: Ευλόγησον, Δέσποτα, τον ευαγγελιστήν του αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού [ δείνος] Ο δε Ιερεύς, σφραγίζων αυτών λέγει: Ο Θεός, δια πρεσβειών του αγίου, ενδόξου, Αποστόλου και Ευαγγελιστού [δείνος], δώη σοι ρήμα τω ευαγγελιζομένω δυνάμει πολλή, εις εκπλήρωσιν του Ευαγγελίου του αγαπητού Υιού αυτού,Κυριού δε ημών Ιησού Χριστού. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Αμήν. Αμήν. Αμήν. Γένοιτο μοι κτά το ρήμα σου.   Προσκυνήσας δε το άγιον Ευαγγέλιον, λαμβάνει αυτό εκ των χειρών του Ιερέως και ασπάζεται την χείρα αυτού. Εξελθών δε δια της βορείας πύλης, προπορευομένων αυτού λαμπάδων, ανέρχεται επί του Άμβωνος ή εν τω διατετεγμένω τόπω. ΙΕΡΕΥΣ Σοφία. Ορθοί. Ακούσωμεν του αγίου Ευαγγελίου.  Ειρήνη πάσι. ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματι σου. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Εκ του κατά [του διένος] αγίου Ευαγγελίου το ανάγνωσμα.  ΙΕΡΕΥΣ: Πρόσχωμεν. ΧΟΡΟΣ Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Το Ευαγγέλιον. Πληρωθείσης της αναγνώσεως του Ευαγγελίου, ο Ιερεύς, ευλογεί τον Διάκονον, λέγων: Ειρήνη σοι, τω ευαγγελιζομένω. ΧΟΡΟΣ Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι. Τούτου ψαλλομένου κατέρχεται ο Διάκονος του Άμβωνος κρατών υψηλά το Ευαγγέλιον.  Έμπροθεν της Ωραίας πύλης αποδίδει αυτό τω Ιερεί και ασπάζεται την χείρα αυτού. Ο δε Ιερεύς ασπαζόμενος το άγιον Ευαγγέλιον χαράζει μετ' αυτού  τύπον σταυρού προς τον λαόν και εισέρχεται εν τω Ιερώ και αποθέτει αυτό επί της αγίας Τραπέζης. Ο Διάκονος, σταθείς εν τω συνήθει τόπω λέγει την Εκτενήν. Είπωμεν πάντες εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας ημών είπωμεν. ΧΟΡΟΣ Κύριε ελέησον [3].[και μετά από κάθε αίτηση] Κύριε παντοκράτορ ο Θεός των Πατέρων ημών, δεόμεθά σου, επάκουσον και ελέησον. Ελέησον ημάς ο Θεός κατά το μέγα έλεος σου, δεόμεθά σου, επάκουσον και ελέησον. Έτι δεόμεθα υπέρ του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [του διένος],  και πάσης της εν Χριστώ ημών αδελφότητος. Έτι δεόμεθα υπέρ ελέους, ζωής, ειρήνης, υγείας, σωτηρίας, επισκέψεως, συγχωρήσεως και αφέσεως των αμαρτιών των δούλων του Θεού, αν έχει εορτή μνημονεύει τα ονόματα των εορταζόντων  (......) των επιτελούντων την αγίαν εορτήν ταύτην, και πάντων των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών, των κατοικούντων και παρεπιδημούντων εν τη κώμη ταύτη, των ενοριτών, επιτρόπων, συνδρομητών και αφιερωτών του αγίου ναού τούτου. Έτι δεόμεθα υπέρ των μακαρίων και αοιδίμων κτιτόρων της αγίας Εκκλησίας ταύτης, και υπέρ πάντων των προαναπαυσαμένων πατέρων και αδελφών ημών, των ενθάδε ευσεβώς, κειμένων, και απανταχού ορθοδόξων. Και όταν έχει μνημόσυνον Έτι δεόμεθα υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του κεκοιμημένου δούλου του Θεού [δεινός], και υπέρ του συγχωρηθήναι αυτώ παν πλημμέλημα εκούσιον τε και ακούσιον. Έτι δεόμεθα υπέρ των καρποφορούντων και καλλιεργούντων εν τω αγίω και πανσέπτω ναώ τούτω, κοπιώντων, ψαλλόντων και υπέρ του περιεστώτος λαού, του απεκδεχομένου το παρά σου μέγα και πλούσιον έλεος. ΙΕΡΕΥΣ Ότι ελεήμων και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Όσοι πιστοί Έτι και έτι εν ειρήνη, του Κυρίου δεηθώμεν. Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Σοφία. ΙΕΡΕΥΣ ΠΡΩΤΗ ΕΥΧΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ Ευχαριστούμέν σοι, Κύριε, ο Θεός των δυνάμεων, τω καταξιώσαντι ημάς παραστήναι και νυν τω αγίω σου θυσιαστηρίω και προσπεσείν τοις οικτιρμοίς σου υπέρ των ημετέρων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων. Πρόσδεξαι, ο Θεός, την δέησιν ημών, ποίησον ημάς αξίους γενέσθαι του προσφέρειν σοι δεήσεις και ικεσίας και θυσίας αναιμάκτους υπέρ παντός του λαού σου, και ικάνωσον ημάς, ους έθου εις την διακονίαν σου ταύτην, εν τη δυνάμει του Πνεύματος σου του Αγίου, ακαταγνώστως και απροσκόπτως, εν καθαρώ τω μαρτυρίω της συνειδήσεως ημών, επικαλείσθαί σε εν παντί καιρώ και τόπω, ίνα εισακούων ημών, ίλεως ημίν είης, εν τω πλήθει της σης αγαθότητος. Ότι πρέπει σοι, πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Έτι και έτι εν ειρήνη, του Κυρίου δεηθώμεν. Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Σοφία. ΙΕΡΕΥΣ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΧΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ Πάλιν και πολλάκις σοι προσπίπτομεν και σου δεόμεθα, αγαθέ και φιλάνθρωπε, όπως, επιβλέψας επί την δέησιν ημών, καθαρίσης ημών τας ψυχάς και τα σώματα από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος, και δώης ημίν ανένοχον και ακατάκριτον την παράστασιν του αγίου σου θυσιαστηρίου. Χάρισαι δε, ο Θεός, και τοις συνευχομένοις ημίν προκοπήν βίου και πίστεως και συνέσεως πνευματικής, δος αυτοίς πάντοτε, μετά φόβου και αγάπης λατρεύουσι σοι, ανενόχως και ακατακρίτως μετέχειν των αγίων σου μυστηρίων, και της επουρανίου σου βασιλείας αξιωθήναι. Όπως υπό του κράτους σου πάντοτε φυλαττόμενοι, σοι δόξαν αναπέμπωμεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Ο Χορός ψάλλει το Χερουβικόν Ύμνον. Καθ’ όσον ψάλλετε το Χερουβικόν Ύμνον, ο Ιερεύς λέγει μυστικός την ακόλουθη ευχή.   ΙΕΡΕΥΣ ΕΥΧΗ ΑΔΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΧΕΡΟΥΒΙΚΟΥ Ουδείς άξιος των συνδεδεμένων ταις σαρκικαίς επιθυμίας και ηδοναίς προσέρχεσθαι ή προσεγγίζειν, ή λειτουργείν σοι, Βασιλεύ της δόξης, το γαρ διακονείν σοι μέγα και φοβερόν, και αυταίς ταις επουρανίαις δυνάμεσιν. Αλλ' όμως, δια την άφατον και αμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν, ατρέπτως και αναλλοιώτως γέγονας άνθρωπος και αρχιερεύς ημών εχρημάτισας, και της λειτουργικής ταύτης και αναιμάκτου θυσίας την ιερουργίαν παρέδωκας ημίν, ως Δεσπότης των απάντων. Συ γαρ μόνος, Κύριε ο Θεός ημών, δεσπόζεις των επουρανίων και των επιγείων, ο επί θρόνου Χερουβικού εποχούμενος, ο των Σεραφείμ Κύριος, και βασιλεύς του Ισραήλ, ο Μόνος Άγιος και εν αγίοις αναπαυόμενος, σε τοίνυν δυσωπώ τον μόνον αγαθόν και ευήκοον, επίβλεψον επ' εμέ τον αμαρτωλόν και αχρείον δούλόν σου, και καθάρισόν μου την ψυχήν και την καρδίαν από συνειδήσεως πονηράς, και ικάνωσόν με τη δυνάμει του Αγίου σου Πνεύματος, ενδεδυμένον την της ιερατείας χάριν, παραστήναι τη αγία σου ταύτη τραπέζη και ιερουργήσαι το άγιον και άχραντόν σου Σώμα και το τίμιον Αίμα. Σοι γαρ προσέρχομαι, κλίνας τον εμαυτού αυχένα και δέομαί σου, μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου απ' εμού, μηδέ αποδοκιμάσης με εκ παίδων σου, αλλ’ αξίωσον προσενεχθήναι σοι υπ’ εμού του αμαρτωλού και αναξίου δούλου σου τα δώρα ταύτα. Συ γαρ ει ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος, Χριστέ ο Θεός ημών, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, συν τω ανάρχω σου Πατρί και τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.   Και μετά την ευχή, ο Ιερεύς  και ο Διάκονος λέγούν το Χερουβικόν Ύμνον τρεις φορές κάνοντας και τρεις μετάνοιες.   ΙΕΡΕΥΣ Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες, και τη ζωοποιώ Τριάδι τον τρισάγιον ύμνον προσάδοντες, πάσαν νυν βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Ως τον βασιλεία των όλων υποδεξόμενοι. Ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα.  Μετά λαμβάνει ο Ιερεύς το θυμιατό και ευλογεί κατά το συνήθης τρόπο, θυμιά την Αγίαν Τράπεζα, την Πρόθεσιν, το Εικονοστάσι και το λαό λέγοντας μυστικός το "Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν τω βασιλεί ημών Θεώ" [3] και τον 50ον ψαλμον. Εν Κυριακη λέγει το: "Ανάστασιν Χριστόυ θεασάμενοι" και τον 50ον ψαλμον ως τον στίχον "Θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουθενώσει." Επανερχόμενος εις το Ιερό, θυμιά πάλιν την αγίαν Τράπεζαν, την ιεράν Πρόθεσιν και το Ιερατείον και αποδίδει το θυμιατήριον. Οι Ιερουργούντες προσκυνούντες τρις προ της αγίας Τραπέζης και ασπαζόμενος το Αντιμήνσιον και την αγίαν Τράπεζα, λέγουσι  καθ’ εαυτούς τα τροπάρια ταύτα    Ήμαρτον εις σε Σωτήρ, ως ο άσωτος υιός, δέξαι με Πάτερ μετανοούντα, και ελέησον με ο Θεός. Κράζω σοι Χριστέ Σωτήρ, του τελώνου την φωνήν, ιλάσθητί μοι, ώσπερ εκείνω και ελέησον με ο Θεός Και από της Ωραίας Πύλης προς τον λαόν, υποκλινόμενοι προς συγχώρησιν λέγουν: Τοις μισούσι και αγαπώσιν ημάς, ο Θεός, συγχώρησον. Και απέρχονται  εις την ιεράν Πρόθεσιν  λέγοντας Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ, και ελέησον με. [3] Και ασπάζονται τα τίμια Δώρα λέγων: Άγιος ο Θεός, Ο Πατήρ ο άναρχος· άγιος ισχυρός, ο Υιός ο συνάναρχος· άγιος αθάνατος, το πανάγιον Πνεύμα· Τριάς αγία δόξα σοι. Τότε ο Διάκονος λέγει προς τον Ιερέα: Έπαρον, Δεσποτα. Και άρας τον Αέρα και θυμιά αυτό, και επιτίθησι επί τους ώμους του Διακόνου λέγων: Εν ειρήνη επάρατε τας χείρας υμών εις τα άγια και ευλογείτε τον Κύριον. Και θυμιά τα χέρια του, λαβών το άγιον Δισκάριον, επιβάλλει μετά πάσης προσοχής τη του Διακόνου κεφαλή. Αυτός δε ο Ιερεύς, λαμβάνει ανά χείρας το άγιον Ποτήριον λέγων: Ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ, Κύριος εν φωνή σάλπιγγος. Όταν δε ο Χορός είπη το «Ως τον βασιλέα τον όλων υποδεξόμενοι» εξέρχονται από της βορείας πύλης προπορευομένων εξαπτερύγων, λαμπάδων και θυμιατηρίου και ποιούν την Μεγάλην Είσοδον. Ο Διάκονος λέγει μεγαλοφώνως: Πάντων υμών, μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη Βασιλεία Αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Και προεισέρχεται ο Διάκονος εντός του Βήματος και ίσταται εν τοις δεξιοίς της αγίας Τραπέζης και όταν εισέρχεται ο Ιερεύς του λέγει: Της ιεροσύνης σου μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη βασιλεία αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Ομοίως και ο Ιερεύς προς τον Διάκονον: Της διακονίας σου μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη βασιλεία αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Και  αποθέτει το άγιον Ποτήριον επί της αγίας Τραπέζης και λαμβάνει το άγιον Δισκάριον από της κεφαλής του Διακόνου και αποθέτει ομοίως επί της αγίας Τραπέζης προς το αριστερό του Ποτηρίου και αίρει από αυτά τα καλύμματα τίθει αυτά εις το άνω μέρος της αγίας Τραπέζης. Είτα λαβών τον Αέρα από των ώμων του Διακόνου, το θυμιά και σκεπάζει δι’ αυτού τα Άγια λέγων ΙΕΡΕΥΣ Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από του ξύλου καθελών το άχραντον σου σώμα, σινδόνι καθαρά ειλήσας και αρώμασιν, εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο. ΔΙΑΚΟΝΟΣ:  Αγάθυνον, Δέσποτα. Και λαμβάνων ο Ιερεύς το θυμιατήριον, θυμιά τα Άγια λέγων: Αγάθυνον κύριε εν τη ευδοκία σου την Σιων και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριόν σου μόσχους  και ελέησον με ο Θεός. Αποδούς το θυμιατήριον και κλίνας την κεφαλήν, λέγει προς τον Διάκονον: Μνήσθητι μου αδελφέ και συλλειτουργέ. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Της ιεροσύνης σου μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη βασιλεία αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Είτα ο Διάκονος, υποκλίνας και αυτός την κεφαλήν λέγει προς τον Ιερέαν: Εύξαι υπέρ εμού, Δέσποτα άγιε. Ο Ιερεύς ευλογών τον Διάκονον λέγει: Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε, και δύναμις Υψίστου επισκιάσει σοι. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Αυτό το Πνεύμα συλλειτουργήσει ημίν πάσας τας ημέρας της ζωής ημών. Μνήσθητι μου, Δέσποτα άγιε. ΙΕΡΕΥΣ Της διακονίας σου μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη βασιλεία αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Αμήν. Και ασπάζεται την δεξιάν του Ιερέως, ίσταται εν τω συνήθει τόπω και άμα λήξει του Χερουβικού ύμνου λέγει: Πληρώσωμεν την δέησιν ημών τω Κυρίω. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. Και μετά από κάθε αίτηση. Υπέρ των προτεθέντων τιμίων δώρων, τού Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ του αγίου οίκου τούτου και των μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώμεν. Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν. Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον, παρά του Κυρίου, αιτησώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Παράσχου Κύριε.  [και μετά από κάθε αίτηση] Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Συγγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Χριστού αιτησώμεθα. Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. Μετά την εν τη αγία Τραπέζη απόθεσιν των τιμίων Δώρων ο Ιερεύς λέγει  μυστικώς την ευχήν ταύτην: ΕΥΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗΣ Κύριε ο Θεός ο παντοκράτωρ, ο μόνος άγιος, ο δεχόμενος θυσίαν αινέσεως παρά των επικαλουμένων σε εν όλη καρδία, πρόσδεξαι και ημών των αμαρτωλών την δέησιν και προσάγαγε τω αγίω σου θυσιαστηρίω, και ικάνωσον ημάς προσενεγκείν σοι δώρα τε και θυσίας πνευματικάς υπέρ των ημετέρων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων. Και καταξίωσον ημάς ευρείν χάριν ενώπιόν σου, του γενέσθαι σοι ευπρόσδεκτον την θυσίαν ημών, και επισκηνώσαι το Πνεύμα της χάριτός σου το αγαθόν εφ’ ημάς, και επί τα προκείμενα δώρα ταύτα και επί πάντα τον λαόν σου. Εκφώνως Δια των οικτιρμών του μονογενούς σου Υιού, μεθ’ ου ευλογητός ει, συν τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Και ευλογών ο Ιερεύς τον λαόν λέγει ΙΕΡΕΥΣ: Ειρήνη πάσι. ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματί σου. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν. ΧΟΡΟΣ Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον. Ο Ιερεύς προσκυνεί τρις λέγων καθ’ εαυτού Αγαπήσω σε, Κύριε, η ισχύς μου, Κύριος στερέωμά μου, και καταφυγή μου, και ρύστης μου.  Και ασπάζεται τα Άγια, ως εισιν επικεκαλυμμένα, πρώτον μεν το άγιον Δισκάριον, είτα το άγιον Ποτήριον, τον Αέρα και την αγίαν τράπεζαν. Ει εστι συλλείτουργον, ενταύθα γίνεται ο ασπασμός της αγάπης και της ειρήνης των Ιερέων. Επιλέγει ο πρώτος των Ιερέων: Ο Χριστός εν τω μέσω ημών. Και εκείκοι απαντώσι: Και έστι και έσται. Ομοίως και οι Διάκονοι, ασπάζονται ο εις του ετέρου το Οράριον και επι του ώμου λέγοντας και ούτοι ομοίως. Και μετά το δοθήναι την αγάπην, ο Διάκονος εκφωνεί: Τας θύρας, τας θύρας. Εν σοφία πρόσχωμεν. Και ο Ιερεύς, ο Χορός και όλος ο λαός λέγουν το Σύμβολον της Πίστεως. Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα... Ο Ιερεύς, άρας τον Αέρα από των προκειμένων Αγίων, και κρατήσας αυτόν, ανασείει επάνω των τιμίων Δώρων και όταν δε φθάση εις το Και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς. επαίρει τον Αέρα, το διπλώνει, το ασπάζεται  και το βάλλει μετά τα άλλα καλύμματα. Αλλά δεν θα αφήσει το άγιον Ποτήριον ανακάλυπτον μη πέσει μέσα έντομον. Αν δεν έχει μικρό ριπίδιον, καλύπτει το Ποτήριον με το μάκτρον και αίρει αυτο την ώρα του καθαγιασμού. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου, πρόσχωμεν, την αγίαν αναφοράν, εν ειρήνη προσφέρειν. ΧΟΡΟΣ Έλεον ειρήνης, θυσίαν αινέσεως. ΙΕΡΕΥΣ Ο Ιερεύς λαμβάνει το ριπίδιον, ριπίζει τα άγια λέγων: Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και του Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος είη μετά πάντων υμών. Και βλέπων προς τον λαόν, ευλογεί αυτόν. ΧΟΡΟΣ Και μετά του πνεύματός σου. Ο Ιερεύς υψών τας χείρας του εκφωνεί ΙΕΡΕΥΣ Άνω σχώμεν τας καρδίας. ΧΟΡΟΣ Έχομεν προς τον Κύριον. Και βλέπων προς την εικόνα του Χριστού λέγει Ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω. ΧΟΡΟΣ Άξιον και δίκαιον εστί. Ο Ιερεύς απάρχεται της αγίας Αναφοράς ΙΕΡΕΥΣ Άξιον και δίκαιον σε υμνείν, σε ευλογείν, σε αινείν, σοι ευχαριστείν, σε προσκυνείν εν παντί τόπω της δεσποτείας σου. Συ γαρ ει Θεός ανέκφραστος, απερινόητος, αόρατος, ακατάληπτος, αεί ων, ωσαύτως ων, συ και ο μονογενής σου Υιός, και το Πνεύμα σου το Άγιον. Συ εκ του μη όντος εις το είναι ημάς παρήγαγες, και παραπεσόντας ανέστησας πάλιν και ουκ απέστης πάντα ποιών, έως ημάς εις τον ουρανόν ανήγαγες, και την βασιλείαν σου, εχαρίσω την μέλλουσαν. Υπέρ τούτων απάντων ευχαριστούμέν σοι, και τω μονογενεί σου Υιώ και τω Πνεύματί σου τω Αγίω. Υπέρ πάντων, ων ίσμεν, και ων ουκ ίσμεν, των φανερών και αφανών ευεργεσιών, των εις ημάς γεγενημένων. Ευχαριστούμεν σοι και υπέρ της λειτουργίας ταύτης, ην εκ των χειρών ημών δέξασθαι καταξίωσας, καίτοι σοι παρεστήκασι χιλιάδες Αρχαγγέλων και μυριάδες Αγγέλων, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, εξαπτέρυγα, πολυόμματα, μετάρσια, πτερωτά, Τον επινίκιον ύμνον άδοντα, βοώντα, κεκραγότα, και λέγοντα, ΧΟΡΟΣ Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ, Πλήρης, ο ουρανός και η γη της δόξης σου. Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. Ωσαννά ο εν τοις υψίστοις.  Ο Διάκονος αίρων τον Αστερίσκον εκ του Αμνού, ποιεί Σταυρού τύπον επάνω του Δισκαρίου και αποσπογγίζει ελαφρώς τα άκρα αυτού επί του Ειλητού. Είτα ασπάζεται αυτόν ο Ιερεύς και ο Διάκονος, όστις θέτει τούτον επάνω του δεδιπλωμένου Αέρος. Και όταν πληρωθει το Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ, ο Ιερεύς συνεχίζει: Μετά τούτων και ημείς των μακαρίων δυνάμεων, Δέσποτα φιλάνθρωπε, βοώμεν και λέγομεν, Άγιος ει και πανάγιος, συ και ο μονογενής σου Υιός και το Πνεύμα σου το Άγιον. Άγιος ει και πανάγιος και μεγαλοπρεπής η δόξα σου, Ος τον κόσμον σου ούτως ηγάπησας, ώστε τον Υιόν σου τον μονογενή δούναι, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον. Ός ελθών και πάσαν την υπέρ ημών οικονομίαν πληρώσας, τη νυκτί, η παρεδίδοτο, μάλλον δε εαυτόν παρεδίδου υπέρ της του κόσμου ζωής, λαβών άρτον εν ταις αγίαις αυτού και αχράντοις και αμωμήτοις χερσίν, ευχαριστήσας και ευλογήσας, αγιάσας, κλάσας, έδωκε τοις αγίοις αυτού Μαθηταίς και Αποστόλοις, ειπών·   Λάβετε, φάγετε, τούτο μου εστί το Σώμα, το υπέρ υμών κλώμενον εις άφεσιν αμαρτιών. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Ο Διάκονος απτόμενος του ιδίου Οραρίου δείκνυσι και αυτός, συν τω Ιερεί, τον άγιον Δίσκον. Επίσης και το Ποτήριον όταν είπη ο Ιερεύς: Ομοίως και το ποτήριον μετά το δειπνήσαι, λέγων· Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ ημών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Ο Ιερεύς κλινόμενος την κεφαλήν λέγει την ευχήν ταύτην Μεμνημένοι τοίνυν της σωτηρίου ταύτης εντολής, και πάντων των υπέρ ημών γεγενημένων, του σταυρού, του τάφου, της τριημέρου αναστάσεως, της εις ουρανούς αναβάσεως, της εκ δεξιών καθέδρας, της δευτέρας και ενδόξου πάλιν παρουσίας. Τα Σα εκ των Σων, σοι προσφέρομεν κατά πάντα, και δια πάντα. Όταν λέγει ο Ιερεύς «Τα Σα εκ των Σων» ο Διάκονος υψώνει τα άγια σταυροειδώς, υψών το άγιον Δισκάριον δια της δεξιάς και το άγιον Ποτήριον δια της αριστεράς. ΧΟΡΟΣ Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν, Κύριε, και δεόμεθά σου, ο Θεός ημών. ΙΕΡΕΥΣ Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην και αναίμακτον λατρείαν, και παρακαλούμεν σε και δεόμεθα, και ικετεύομεν. Κατάπεμψον το Πνεύμα σου το Άγιον εφ’ ημάς, και επί τα προκείμενα δώρα ταύτα. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Ευλόγησον, Δέσποτα, τον άγιον Άρτον. Και ευλογών ο Ιερεύς το άγιον Άρτον λέγει: Και ποίησον τον μεν άρτον τούτον, τίμιον Σώμα του Χριστού σου. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Αμήν. Ευλόγησον, Δέσποτα, τον άγιον Ποτήριον. Και ευλογών ο Ιερεύς επάνω του αγίου Ποτηρίου λέγει: Το δε εν τω ποτηρίω τούτω, τίμιον Αίμα του Χριστού σου.   ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Αμήν. Ευλόγησον, Δέσποτα, αμφότερα τα Άγια. Και ευλογών ο Ιερεύς αμφότερα τα Άγια λέγει: Μεταβαλών τω Πνεύματί σου τω Αγίω.   ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Αμήν. Αμήν. Αμήν. ΙΕΡΕΥΣ Ώστε γενέσθαι τοις μεταλαμβάνουσιν εις νήψιν ψυχής, εις άφεσιν αμαρτιών, εις κοινωνίαν του Αγίου σου Πνεύματος, εις Βασιλείας ουρανών πλήρωμα, εις παρρησίαν την προς σε, μη εις κρίμα η εις κατάκριμα. Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ των εν πίστει αναπαυσαμένων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχών, Προφητών, Αποστόλων, Κηρύκων, Ευαγγελιστών, Μαρτύρων, Ομολογητών, Εγκρατευτών, Διδασκάλων, και παντός πνεύματος δικαίου εν πίστει τετελειωμένου. Και λαβών το θυμιατήριον, θυμιά τα Άγια τρις επί τρίτον λέγων εκφώνως Εξαιρέτως της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας.  Ο Διάκονος λαβών το θυμιατήριον και ίσταται εις το πίσω μέρος της αγίας Τραπέζης, μνημονεύει καθ' εαυτού ων αν βούληται ζώντων τε και τεθνεώτων. ΧΟΡΟΣ Άξιόν εστιν ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον... Τούτου δε ψαλλομένου ο Ιερεύς επεύχεται μυστικώς: ΙΕΡΕΥΣ Του Αγίου Ιωάννου, προφήτου προδρόμου και Βαπτιστού, των αγίων ενδόξων και πανευφήμων Αποστόλων, (του αγίου της ημέρας) ου και την μνήμην επιτελούμεν, και πάντων σου των Αγίων, ων ταις ικεσίαις επίσκεψαι ημάς, ο Θεός. Και μνήσθητι πάντων των κεκοιμημένων, επ’ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου [ώδε λέγονται τα ονόματα των κεκοιμημένων] και ανάπαυσον αυτούς, ο Θεός ημών, όπου επισκοπεί το φως του προσώπου σου. Έτι παρακαλούμέν σε, μνήσθητι, Κύριε, πάσης επισκοπής ορθοδόξων, των ορθοτομούντων τον λόγον της σης αληθείαςπαντός του πρεσβυτερίου, της εν Χριστώ διακονίας και παντός ιερατικού και μοναχικού τάγματος. Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ της οικουμένης, υπέρ της αγίας σου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, υπέρ των εν αγνεία και σεμνή πολιτεία διαγόντων, υπέρ των πιστοτάτων και φιλοχρίστων ημών Βασιλέων, παντός του παλατίου και του στρατοπέδου αυτών. Δος αυτοίς, Κύριε, ειρηνικόν το Βασίλειον, ίνα και ημείς, εν τη γαλήνη αυτών, ήρεμον και ησύχιον βίον διάγωμεν, εν πάση ευσεβεία και σεμνότητι. Εκφώνως: Εν πρώτοις, μνήσθητι, Κύριε, του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [δεινός], ον χάρισαι ταις αγίαις σου Εκκλησίαις εν ειρήνη, σώον, έντιμον, υγιά, μακροημερεύοντα, και ορθοτομούντα τον λόγον της σης αληθείας. ΔΙΑΚΟΝΟΣ Και ων έκαστος κατά διάνοιαν έχει, και πάντων και πασών. ΧΟΡΟΣ: Και πάντων και πασών. ΙΕΡΕΥΣ Μνήσθητι, Κύριε, της κώμης ταύτης, εν η παροικούμεν και πάσης πόλεως και χώρας και των πίστει οικούντων εν αυταίς. Μνήσθητι, Κύριε, πλεόντων, οδοιπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αιχμαλώτων και της σωτηρίας αυτών. Μνήσθητι, Κύριε, των καρποφορούντων και καλλιεργούντων εν ταις αγίαις σου Εκκλησίαις και μεμνημένων και πενήτων και επί πάντας ημάς τα ελέη σου εξαπόστειλον. Και δος ημίν εν ενί στόματι και μια καρδία, δοξάζειν και ανυμνείν το πάντιμον και μεγαλοπρεπές όνομά σου, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Και στραφείς προς τον λαόν, ευλογών αυτόν λέγων: ΙΕΡΕΥΣ Και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μετά πάντων υμών ΧΟΡΟΣ: Και μετά του πνεύματός σου.  ΔΙΑΚΟΝΟΣ Πάντων των αγίων μνημονεύσαντες, έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση] Υπέρ των προσκομισθέντων και αγιασθέντων τιμίων δώρων, του Κυρίου δεηθώμεν. Όπως ο φιλάνθρωπος Θεός ημών, ο προσδεξάμενος αυτά εις το άγιον και υπερουράνιον και νοερόν αυτού θυσιαστήριον εις οσμήν ευωδίας πνευματικής, αντικαταπέμψη ημίν την θείαν Χάριν και την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος δεηθώμεν. Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν. Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι. Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον, παρά του Κυρίου, αιτησώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Παράσχου Κύριε  [και μετά από κάθε αίτηση] Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Συγγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Tον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Χριστού αιτησώμεθα. Την ενότητα της πίστεως και την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύματος αιτησάμενοι, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. ΙΕΡΕΥΣ Σοι παρακατατιθέμεθα την ζωήν ημών άπασαν και την ελπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε, και παρακαλούμέν σε και δεόμεθα και ικετεύομεν, καταξίωσον ημάς μεταλαβείν των επουρανίων σου και φρικτών μυστηρίων ταύτης της ιεράς και πνευματικής τραπέζης, μετά καθαρού συνειδότος, εις άφεσιν αμαρτιών, εις συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν, εις Βασιλείας ουρανών κληρονομίαν, εις παρρησίαν την προς σε, μη εις κρίμα η εις κατάκριμα. Και καταξίωσον ημάς, Δέσποτα, μετά παρρησίας, ακατακρίτως, τολμάν επικαλείσθαι σε τον επουράνιον Θεόν Πατέρα, και λέγειν. Και ο Ιερεύς, ο Χορός και όλος ο Λαός λέγων την Κυριακήν Προσευχήν. Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομα σου, ελθέτω η Βασιλεία σου, γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επί της γης. Τον άρτον ημών τον επιούσιον δός ημίν σήμερον, και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών. Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού. ΙΕΡΕΥΣ Ότι σου έστιν η Βασιλεία και η δύναμις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν.  Ο Ιερεύς ευλογών τον λαόν ΙΕΡΕΥΣ: Ειρήνη πάσι. ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματί σου. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Tας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν. ΧΟΡΟΣ: Σοι, Κύριε. ΙΕΡΕΥΣ Ευχαριστούμέν σοι, Βασιλεύ αόρατε, ο τη αμετρήτω σου δυνάμει τα πάντα δημιουργήσας και τω πλήθει του ελέους σου εξ ουκ όντων εις το είναι παραγαγών τα σύμπαντα. Αυτός Δέσποτα, ουρανόθεν έπιδε επί τους υποκεκλικότας τας εαυτών κεφαλάς. Ου γαρ έκλιναν σαρκί και αίματι, αλλά σοι, τω φοβερώ Θεώ. Συ ουν, Δέσποτα, τα προκείμενα πάσιν ημίν εις αγαθόν εξομάλισον, κατά την εκάστου ιδίαν χρείαν, τοις πλέουσι σύμπλευσον, τοις οδοιπορούσι συνόδευσον, τους νοσούντας ίασαι, ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων ημών. Χάριτι και οικτιρμοίς και φιλανθρωπία του μονογενούς σου Υιού, μεθ’ ου ευλογητός ει, συν τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Ο Ιερεύς, κλινόμενος την κεφαλή, λέγει την ευχήν ταύτην. Πρόσχες, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, εξ αγίου κατοικητηρίου σου, και από θρόνου δόξης της Βασιλείας σου, και ελθέ εις το αγιάσαι ημάς, ο άνω τω Πατρί συγκαθήμενος και ώδε ημίν αοράτως συνών. Και καταξίωσον τη κραταιά σου χειρί μεταδούναι ημίν του αχράντου Σώματός σου και του τιμίου Αίματος και δι’ ημών παντί τω λαώ.  Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ και ελέησον με. [3] Διαρκούσης της Ευχής, ο Διάκονος ζώννυται σταυροειδώς το Οράριον και εκφωνεί: ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Πρόσχωμεν ΙΕΡΕΥΣ: Tα Άγια τοις Αγίοις. ΧΟΡΟΣ Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός. Αμήν.  Και καθ’ ων χρόνων ο Ιερεύς ετοιμάζει τα Άγια Δώρα, ο Χορός ψάλλει το Κοινωνικόν. Αινείτε τον Κύριον εκ τωv ουρανώv, Αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις. Αλληλούϊα.  ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Μέλισον, Δέσποτα, τον άγιον Άρτον. Ο Ιερεύς, μετά προσοχής και ευλαβείας, μελίζων, λέγει Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος, και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος, και μηδέποτε δαπανώμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων. Μελίσας τον εις χείρας αυτού καθηγιασμένου Άρτον εις τεμάχια τέσσαρα, εναποθέτει αυτά εν τω αγίω Δισκαρίω, ούτως         ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Πλήρωσον, Δέσποτα, το άγιον Ποτήριον. Ο Ιερεύς λαβών την μερίδα του Αμνού, την έχουσαν χαρακτήρας ΙΣ, ποιοί με αυτήν σταυρόν επάνω του Ποτηρίου λέγων Πλήρωμα ποτηρίου πίστεως, Πνεύματος Αγίου. Και ούτως εμβάλλει αυτήν εις το άγιον Ποτήριον. ΔΙΑΚΟΝΟΣ:  Αμήν. Και λαβών το Ζέον λέγει προς τον Ιερέα: Ευλόγησον, Δέσποτα, το Ζέον Ο δε Ιερεύς ευλογεί λέγων: Ευλογημένη η ζέσις των Αγίων σου, Κύριε, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Και ο Διάκονος εγχέει εις το άγιον Ποτήριον το ζέον όσο χρειάζεται λέγοντας   Ζέσις πίστεως, πλήρης Πνεύματος Αγίου. Αμήν. Και υποκλίνας τας κεφαλάς, αναγινώσκουν ευλαβώς τας Ευχάς της Θείας Μεταλήψεως. Πιστεύω, Κύριε, και ομολογώ ότι συ ει αληθώς ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ο ελθών εις τον κόσμον αμαρτωλούς σώσαι, ων πρώτος ειμί εγώ. Έτι πιστεύω, ότι τούτο αυτό εστί το αχράντον Σώμα σου και τούτο αυτό εστί το τίμιον Αίμα σου. Δέομαι ουν σου, ελέησόν με και συγχώρησον μοι τα παραπτώματά μου, τα εκούσια και τα ακούσια, τα εν λόγω, τα εν έργω, τα εν γνώσει και αγνοία, και αξίωσόν με ακατακρίτως μετασχείν των αχράντων σου μυστηρίων, εις άφεσιν αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν. Ιδού βαδίζω προς Θείαν Κοινωνίαν, Πλαστουργέ, μη φλέξης με τη μετουσία, Πυρ γαρ υπάρχεις τους αναξίους φλέγον. Αλλ’ ουν κάθαρον εκ πάσης με κηλίδος. Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου. Θεουργόν Αίμα φρίξον, άνθρωπε βλέπων, Άνθραξ γαρ εστί τους αναξίους φλέγων, Θεού το Σώμα, και θεοί με, και τρέφει, Θεοί το πνεύμα, τον δε νουν τρέφει ξένως. Έθελξας πόθω με Χριστέ, και ηλλοίωσας τω θείω έρωτι, αλλά κατάφλεξον πυρί αϋλω τας αμαρτίας μου, και εμπλησθήναι της εν σοι τρυφής καταξίωσον, ίνα τας δύο σκιρτών μεγαλύνω, Αγαθέ, παρουσίας σου. Εν ταις λαμπρότησι των αγίων σου, πως εισελεύσομαι ο ανάξιος; Εάν γαρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ο χιτών με ελέγχει. Ότι ουκ έστι του γάμου, και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων, καθάρισον, Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου, και σώσον με, ως φιλάνθρωπος. Δέσποτα φιλάνθρωπε, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός μου, μη εις κρίμα μοι γένοιτο τα Άγια ταύτα, δια το ανάξιον είναι με, αλλ’ εις κάθαρσιν και αγιασμόν ψυχής τε και σώματος, και εις αρραβώνα μελλούσης ζωής και βασιλείας. Εμοί δε το προσκολλάσθαι τω Θεώ αγαθόν εστί, τίθεσθαι εν τω Κυρίω την ελπίδα της σωτηρίας μου. Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου. Τότε προσέρχεται ίνα κοινωνήσωσιν, ο δε Ιερε΄θς λέγει τω Διακόνω: Αδελφέ, και συλλειτουργέ, συγχώρησον μοι τω αμαρτωλώ. Αποκρίνεται δε ο Διάκονος: Της ιεροσύνης σου μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη βασιλεία αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Και κάνοντας τρις μετάνοιες λέγων O Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ, και ελέησον με. [3] Και πλησιάσας εις τα Άγια μετά φόβου και τρόμου, λαμβάνει έν μέρος εκ του αγίου Σώματος [ΧΣ] και λέγει: Ιδού προσέρχομαι Χριστώ τω αθανάτω βασιλεί και Θεώ ημών. Μεταδίδοταί μοι […..] τω αναξίω Πρεσβυτέρω, το τίμιον και πανάγιον Σώμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν. Και ούτω μεταλαμβάνει του εν χερσίν αυτού αγίου Σώματος μετά φόβου και πάσης ευλαβείας, λέγων Αμήν. Και λαμβάνει την Μούσαν, σπογγίζει το χέρι του. Είτα προσκαλεί τον Διάκονον λέγων: Διάκονε, πρόσελθε. Ο Διάκονος προσελθών και απλώσας τας χείρας σταυροειδώς, έχων την δεξιάν επί της απιστεράς παλάμης, λέγει: Ιδού προσέρχομαι Χριστώ τω αθανάτω βασιλεί και Θεώ ημών. Μετάδος μοι, Δέπσοτα […..] τω αναξίω Διακόνω, το τίμιον και πανάγιον Σώμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Ο δε Ιερεύς κρατών την μερίδα του αγίου Σώματος, δίδωσι, τω Διακόνω, λέγων: Μεταδίδοταί σοι […..] τω ευλεβεστάτω Διακόνω, το τίμιον και πανάγιον Σώμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν σου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον.  Ο δε Διάκονος, ασπασάμενος την μεταδούσαν αυτώ χείρα, λαμβάνει το άγιον Σώμα και απέρχεται όπισθεν της αγίας Τραπέζης, και κλίνας την κεφαλήν, μεταλαμβάνει, του εν τη παλάμη αυτού. Είτα ο Ιερεύς λαμβάνει το μάκτρον και καλώς επιστηρίξας υπό τον πώγωνα αυτού, λαμβάνει συν το μάκτρον το άγιον Ποτήριον και λέγει: Έτι μεταδίδοταί μοι […..], τω αναξίω Πρεσβυτέρω, το τίμιον και πανάγιον Αίμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Και μεταλαμβάνει τρίτον εξ αυτού αποσπογγίσας δια του μάκτρου τα χείλη του και το άγιο Ποτήριον λέγων Τούτο ήψατο των χειλέων μου, και αφελεί Κύριος πάσας τας ανομίας μου και τας αμαρτίας μου περικαθαριεί.  Είτα προσκαλεί τον Διάκονον λέγων: Διάκονε, έτι πρόσελθε. Ελθών ο Διάκονος έμπροσθεν της αγίας Τραπέζης σπογγίζει μετά της Μούσης την παλάμη αυτού επί του αγίου Δισκαρίου και λέγει: Μετάδος μοι, Δέπσοτα […..] τω αναξίω Διακόνω, το τίμιον και πανάγιον Αίμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Ο δε Ιερεύς μεταδιδούς αυτώ τρις εκ του αγίου Ποτηρίου, λέγει: Μεταδίδοταί σοι […..] τω ευλεβεστάτω Διακόνω, το τίμιον και πανάγιον Αίμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν σου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον.  Και αποσπογγίσας δια του μάκτρου τα χείλη του και το άγιο Ποτήριον. Ο Ιερεύς λέγει: Τούτο ήψατο των χειλέων σου, και αφελεί Κύριος πάσας τας ανομίας σου και τας αμαρτίας σου περικαθαριεί.  Είτα ο Διάκονος λαμβάνει το άγιον Δισκάριον και με προσοχή βάλλει τα τμήματα του Αγίου Σώματος, όπερ μελίζει εις μικρά τεμάχια, εις το Άγιον Ποτήριον λέγων:     Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον, Κύριον Ιησούν, τον μόνον αναμάρτητον. Τον Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνούμεν και την αγίαν σου ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν, συ γαρ ει Θεός ημών, εκτός σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν. Δεύτε πάντες οι πιστοί προσκυνήσωμεν την του Χριστού αγίαν ανάστασιν, ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω, δια παντός ευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την ανάστασιν αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι’ ημάς, θανάτω θάνατον ώλεσεν.  Φωτίζου, φωτίζου, η νέα Ιερουσαλήμ, η γαρ δόξα Κυρίου επί σε ανέτειλε. Χόρευε νυν, και αγάλλου Σιών, συ δε αγνή, τέρπου Θεοτόκε, εν τη εγέρσει του τόκου σου.  Ω θείας, ω φίλης, ω γλυκυτάτης σου φωνής, μεθ’ ημών αψευδώς γαρ, επηγγείλω έσεσθαι, μέχρι τερμάτων αιώνος Χριστέ, ην οι πιστοί, άγκυραν ελπίδος, κατέχοντες αγαλλόμεθα.   Ω Πάσχα το μέγα, και ιερώτατον Χριστέ, ω σοφία και Λόγε, του Θεού και δύναμις, δίδου ημίν εκτυπώτερον σου μετασχείν, εν τη ανεσπέρω ημέρα της βασιλείας σου. Και εισκομίζει εν τω αγίω Ποτήριον άπαντα τας μερίδας [ήτοι τας μερίδας της Θεοτόκου, των Αγίων και των ψυχών] λέγων  Απόπλυνον, Κύριε, τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω αίματί σου τω αγίω πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων σου των Αγίων. Αμήν. Αφ' ου αποσπογγίση καλώς το άγιον Δισκάριον, και έχει ελέγξει το Αντιμήνσιον για πεσών μαργαρίτες, θέτει τα Καλύμματα και το Αστερίσκον εν τω αγίω Δισκαρίω. Εάν όμως υπάρχωσι πολλοί πιστοί προς κοινωνίαν των Αγίων, τότε δεν εισκομίζει εν τω αγίω Ποτήριον άπαντα τας μερίδας, αλλά μόνον το Πανάγιον Σώμα. Και επαίρει το άγιον Ποτήριον και την Λαβίδα, εξέρχεται δια της Ωραίας Πύλης και λέγει Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε. Και λαβών ο Ιερεύς το άγιον Ποτήριον και την Λαβίδα από τον Διάκονον. Και γίνεται η μετάληψις σ’ όσοι βουλόμενοι μεταλαβείν. Μεταδίδοντας την Θεία Κοινωνία, ο Ιερεύς λέγει στο καθένα Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού [δεινός] το Σώμα και Αίμα του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιων. Αμήν. Εν δε τω κοινωνείν τους πιστούς ο Χορός ψάλλει ΧΟΡΟΣ Σώμα Χριστού μεταλάβετε, πηγής αθανάτου γεύσασθε. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου.   Και μετά το κοινωνήσαι πάντας τους βουλόμενους, και εφ' όσον εισκομίσθησαν  εις το άγιον Ποτήριον άπαντα τας μερίδας,  ο Ιερεύς ευλογεί τον λαόν με το άγιον Ποτήριον λέγοντας Σώσον, ο Θεός, τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου.  Και εισέλθεται εις το ιερό Βήμα, αποθέτει το άγιον Ποτήριον επί της αγίας Τραπέζης. Εάν όμως δεν εισκομίσθησαν άπαντα τας μερίδας, ευθύς μετά την κοινωνία των πιστών αποθέτει το άγιον Ποτήριον επί της αγίας Τραπέζης. Ο δε Διάκονος λαμβάνει το Δισκάριον και την Μούσαν και με πολλής προσοχής  εισκομίζει εν τω αγίω Ποτήριον άπαντα τας μερίδας, λέγοντας: Απόπλυνον, Κύριε, τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω αίματί σου τω αγίω πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων σου των Αγίων. Αμήν. Ο Ιερεύς στραφείς προς τον λαόν ευλογει, όχι με το Ποτήριον αλλά δια χειρός, λέγων: Σώσον, ο Θεός, τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου.  ΧΟΡΟΣ Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες, αύτη γαρ ημάς έσωσεν. Είτα ο Ιερεύς λαμβάνει το θυμιατήριον. ΔΙΑΚΟΝΟΣ: Ύψωσον, Δέσποτα. Και θυμιά τρις τα Άγια λέγων τρις ΙΕΡΕΥΣ Υψώθητι επί τους ουρανούς ο Θεός και επί πάσαν την γην η δόξα σου. [3] Και ο Διάκονος λαμβάνων παρά του Ιερέως το άγιον Δισκάριον συν τα Καλύμματα, απέρχεται εις την αγίαν Πρόθεσιν και αποθέτει αυτά. Ο δε Ιερεύς, λαβών το άγιον Ποτήριον λέγει χαμηλοφώνως Ευλογητός ο Θεός ημών, Και στραφείς προς τον λαόν λέγει εκφώνως Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Και αποτίθησιν αυτά επί της ιεράς Προθέσεως. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Πληρωθήτω το στόμα ημών αινέσεως σου, Κύριε, όπως υμνήσωμεν την δόξαν σου, ότι ηξίωσας ημάς μετασχείν των αγίων, αρχάντων, αθανάτων και ζωοποιών μυστηρίον σου. Στήριξον ημάς εν τω σω αγιασμώ, όλην την ημέραν μελετάν την δικαιοσύνην σου. Αλληλούϊα.[3]   ΔΙΑΚΟΝΟΣ Ορθοί, μεταλαβόντες των θείων, αγίων, αχράντων, αθανάτων, επουρανίων και ζωοποιών, φρικτών του Χριστού μυστηρίων, αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω. ΧΟΡΟΣ Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση] Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς ο Θεός, τη ση χάριτι. Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον αιτησάμενοι, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε. Ο Ιερεύς βάλλει την Μούσαν εν τω Αντιμηνσίω και το διπλώνει. Ειτα αναγινώσκει την Ευχαριστήριον Ευχήν: Ευχαριστούμεν σοι, Δέσποτα φιλάνθρωπε, ευεργέτα των ψυχών ημών, ότι και τη παρούση ημέρα κατηξίωσας ημάς των επουρανίων σου και αθανάτων μυστηρίων. Ορθοτόμησον ημών την οδόν, στήριξον πάντας ημάς εν τω φόβω σου, φρούρησον ημών την ζωήν, ασφάλισαι ημών τα διαβήματα, ευχαίς και ικεσίαις της ενδόξου Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, και πάντων των αγίων σου. Και λαμβάνει το άγιον Ευαγγέλιον, ποιεί δι' αυτού Σταυρόν επάνω του διπλωθέντος Αντιμηνσίου και αποτίυησιν αυτό λέγων: Ότι συ ει ο αγιασμός ημών, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν.  ΙΕΡΕΥΣ: Εν ειρήνη προέλθωμεν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ:Του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [3] Πάτερ Άγιε, ευλόγησον. Και ο Ιερεύς εξελθών της αγίας Πύλης και στας έμπροθεν της εικόνος του Χριστου, εκφωνεί την Ευχήν ταύτην: ΙΕΡΕΥΣ Ο ευλογών τους ευλογούντάς σε, Κύριε και αγιάζων τους επί σοι πεποιθότας, σώσον τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου. Το πλήρωμα της Εκκλησίας σου φύλαξον, αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του οίκου σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει και μη εγκαταλίπης ημάς τούς ελπίζοντας επί σε. Ειρήνην τω κόσμω σου δώρησαι, ταις Εκκλησίαις σου, τοις ιερεύσι, τοις άρχουσιν ημών, τω στρατώ και παντί τω λαώ σου. Ότι πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον άνωθέν εστι καταβαίνον εκ σου του Πατρός των φώτων, και σοι την δόξαν και ευχαριστίαν και προσκύνησιν αναπέμπομεν τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν.  Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος. [3] Είτα εισέρχεται ο Ιερεύς εις την αγίαν Πρόθεσιν και αναγινώσκει την ευχήν ταύτην Το πλήρωμα του Νόμου και των Προφητών, αυτός υπάρχων, Χριστέ ο Θεός ημών, ο πληρώσας πάσαν την πατρικήν οικονομίαν, πλήρωσον χαράς και ευφροσύνης τας καρδίας ημών πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. ΔΙΑΚΟΝΟΣ:Του Κυρίου δεηθώμεν. ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. Ο Ιερεύς εξερχόμενος ευλογεί τον λαόν λέγων Ευλογία Κυρίου και έλεος Αυτού έλθοι εφ’ ημάς, τη αυτού θεία χάριτι και φιλανθρωπία πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. ΙΕΡΕΥΣ: Δόξα σοι  ο Θεός ημών, δόξα σοι. ΧΟΡΟΣ Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι, και νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Κύριε, ελέησον.[3] Πάτερ Άγιε ευλόγησον. ΙΕΡΕΥΣ [Ο Αναστάς εκ νεκρών] Χριστός ο αληθινός Θεός ημών, ταις πρεσβείαις της παναχράντου και παναμώμου αγίας αυτού μητρός, δυνάμει του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, προστασίαις των τιμίων επουρανίων δυνάμεων ασωμάτων, ικεσίαις του τιμίου, ενδόξου, προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, των αγίων, ενδόξων και πανευφήμων Αποστόλων, των αγίων ενδόξων και καλλινίκων Μαρτύρων, των οσίων και θεοφόρων Πατέρων ημών, των αγίων και δικαίων θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, [του αγίου της ημέρας ου και την μνήμην επιτελούμεν], και πάντων των Αγίων, ελεήσαι και σώσαι ημάς, ως αγαθός και φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός. ΧΟΡΟΣ Στερεώσαι Κύριος ο Θεός την αγίαν και αμώμητον πίστιν των ευσεβών και ορθοδόξων Χριστιανών, συν τη αγία Εκκλησία και κώμη ταύτη εις αιώνας αιώνων. Αμήν. Αιωνία η μνήμη των μακαρίων και αοιδίμων κτητόρων της αγίας Εκκλησίας ταύτης και πάντων των ορθοδόξων. ΙΕΡΕΥΣ Η Αγία Τριάς διαφυλάξει τον λαόν Αυτής εν ειρήνη, πάντοτε, νυν και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Τον ευλογούντα και αγιάζοντα ημάς, Κύριε φύλαττε εις πολλά έτη. ΙΕΡΕΥΣ Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ελέησον και σώσον ημάς. ΧΟΡΟΣ: Αμήν. Προσφερομένου δε του Αντιδώρου εις ένα έκαστον πιστόν Ο Ιερεύς λέγει: Ευλογία Κυρίου και έλεος αυτού έλθει επί σε. Εις τον τελευταίως λαβόντα επιλέγει Τη αυτού θεία χάριτι και φιλανθρωπία πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Κατά την διάρκειαν της διανομής του Αντιδώρου, ο Διάκονος συστέλλει εν τη Προθέσει τα άγια μετά πάσης προσοχής και ασφαλείας. Αποπλύνων δε το Ποτήριον με οίνο και ύδωρ ίνα καθαρισθεί, και αποσπογγίζει το Ποτήριον με το Μάκτρον. Ταύτα δε συστείλας και διαθείς καλώς, απονίπτεται τας χείρας εν τω χωνευτηρίω. Και λέγων τας ευχάς της Ευχαριστίας αποδύεται τα άμφια.  
  • ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
    ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
    Δημοσιεύουμε  την ανέκδοτη Ακολουθία και τον Παρακλητικό Κανόνα του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ποίημα του Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμπωπίας κ.κ. ΙΩΗΛ.   Τα σχετικά αρχεία για ανάγνωση και εκτύπωση βρίσκονται στους παρακάτω συνδέσμους σε pdf   ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΔΕΣΣΗΣ ΠΕΛΛΗΣ ΚΑΙ ΑΛΜΩΠΙΑΣ ΙΩΗΛ, ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ   ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΔΕΣΣΗΣ ΠΕΛΛΗΣ ΚΑΙ ΑΛΜΩΠΙΑΣ ΙΩΗΛ, ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
  • Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας!
    Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας!
      Η ΘΕΙΑ Λειτουργία αποτελεί το κέντρο της ορθόδοξης λατρείας. Είναι το μεγαλύτερο μυστήριο της Εκκλησίας μας, το μυστήριο της παρουσίας του Χριστού ανάμεσά μας. Γι αὐτὸ και παραμένει πάντα η μοναδική ελπίδα αληθινής ζωής για τον άνθρωπο. Στον πνευματικό χώρο της θείας Λειτουργίας μας εισάγει αριστοτεχνικά ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, μεγάλος μυστικός θεολόγος και κορυφαίος θεωρητικός της λειτουργικοπνευματικής ζωής, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του ορθόδοξου ανθρωπισμού του 14ου αιώνα.  Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη γύρω στα 1322. Ανατράφηκε χριστιανικά από την ευσεβή μητέρα του, που μετά τη χηρεία της (1363) έγινε μοναχή, διδάχθηκε τα εγκύκλια γράμματα από τον λόγιο θείο του Νείλο Καβάσιλα, που αργότερα αναδείχθηκε σε μητροπολίτη Θεσσαλονίκης (1361-1363), και καλλιεργήθηκε πνευματικά μέσα στους ησυχαστικούς κύκλους της γενέτειράς του, που διευθύνονταν από το μαθητή του οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτη Ισίδωρο, τον κατοπινό οικουμενικό πατριάρχη (1347-1349). Για εφτά περίπου χρόνια (1335-1342) σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη φιλοσοφία, θεολογία, ρητορική, νομική, μαθηματικά και αστρονομία. Στην πατρίδα του ξαναβρέθηκε στα χρόνια της επαναστάσεως και κυριαρχίας των Ζηλωτών (1342-1349), παίρνοντας ενεργό μέρος στις πολιτικές ζυμώσεις, καθώς και στα 1363-1364 για οικογενειακές υποθέσεις. Το υπόλοιπο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στη Βασιλεύουσα, όπου, πέρα από την ενασχόλησή του με τα κοινά πράγματα -κοντά στ ἄλλα διετέλεσε και σύμβουλος του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ´ Καντακουζηνού (1347-1355)-, επιδόθηκε σε περαιτέρω μελέτες και στη συγγραφή. Τελικά, πάντως, αποσύρθηκε από τα εγκόσμια και, καθώς φαίνεται, έγινε μοναχός, ίσως και κληρικός. Κοιμήθηκε ειρηνικά μετά το 1391, πιθανότατα στη μονή των Μαγγάνων. Στην τελευταία και ώριμη περίοδο της ζωής του ιερού Καβάσιλα ανήκουν τα δυό κύρια πνευματικά του έργα, «Εις την θείαν λειτουργίαν» και «Περί της εν Χριστώ ζωής», που είναι από τα λαμπρότερα κείμενα της χριστιανικής γραμματείας. Μια σύνθεση εκλεκτών αποσπασμάτων του πρώτου, σε νεοελληνική απόδοση, παρουσιάζεται στις επόμενες σελίδες. Ο θεόπνευστος λόγος του αγίου ανοίγει τα πνευματικά μας μάτια, κάνοντάς μας ικανούς να πλησιάσουμε με αίσθηση ψυχής τη θεία Λειτουργία και να γίνουμε ουσιαστικοί συμμέτοχοί της, όχι παθητικοί θεατές της. Έτσι θα μπορέσουμε ν ἀνταποκριθοῦμε με επίγνωση στο ευφρόσυνο κάλεσμα που η μητέρα μας Εκκλησία επαναλαμβάνει σε κάθε ευχαριστιακή της σύναξη: «Γεύσασθε και ίδετε ότι χρηστός ο Κύριος». Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας ΠΡΟΟΙΜΙΟ   ΕΡΓΟ της θείας Λειτουργίας είναι η μεταβολή των δώρων που προσφέρουν οι πιστοί – του άρτου και του οίνου – σε σώμα και αίμα Χριστού. Και σκοπός της είναι ο αγιασμός των πιστών, οι οποίοι με τη θεία μετάληψη αποκομίζουν την άφεση των αμαρτιών τους, την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών και κάθε πνευματικό αγαθό. Σ αὐτὸ το έργο και το σκοπό συμβάλλουν οι προσευχές, οι ψαλμωδίες, τα αγιογραφικά αναγνώσματα και όλα εκείνα που τελούνται και λέγονται στη διάρκεια της Λειτουργίας. Μέσα σε αυτά είναι σαν να βλέπουμε σε ένα πίνακα ζωγραφισμένη ολόκληρή τη ζωή του Χριστού, από την αρχή ως το τέλος της. Γιατί ο καθαγιασμός των δώρων, η ίδια δηλαδή η θυσία, διακηρύσσει τον θάνατο, την ανάσταση και την ανάληψή Του, καθώς τα δώρα αυτά μεταβάλλονται στο ίδιο το σώμα του Κυρίου, δηλαδή την έλευσή Του στον κόσμο, τη δημόσια εμφάνισή Του, τα θαύματα και τη διδασκαλία Του. Κι εκείνα που έπονται της θυσίας, συμβολίζουν την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους, την επιστροφή των ανθρώπων στο Θεό και την κοινωνία τους μαζί Του. Οι πιστοί που εκκλησιάζονται και συμμετέχουν σε όλα αυτά με προσηλωμένο το νου, γίνονται πιο σταθεροί στην πίστη, πιο θερμοί στην ευλάβεια και την αγάπη τους προς τον Θεό. Με τέτοιες λοιπόν διαθέσεις αξιώνονται να πλησιάσουν και τη φωτιά των μυστηρίων και να μεταλάβουν με κάθε ασφάλεια και οικειότητα. Αυτό είναι συνοπτικά το νόημα της Θείας Λειτουργίας. Ας την εξετάσουμε τώρα όσο μπορούμε λεπτομερέστερα, αρχίζοντας με εκείνα που τελούνται στην αγία Πρόθεση [Ειδικός χώρος που βρίσκεται αριστερά από την αγία τράπεζα, όπου τοποθετούνται (προτίθενται-πρόθεση) τα δώρα που προσφέρουν (προσκομίζουν-προσκομιδή) οι πιστοί για τη θεία Ευχαριστία. Εδώ γίνεται η αναγκαία προετοιμασία τους από τον λειτουργό ιερέα]. Η ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗ Τα τίμια δώρα Το ψωμί και το κρασί που προσφέρουν οι πιστοί για τη λειτουργία, και τα οποία συμβολίζουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου, δεν τοποθετούνται από την αρχή στο Θυσιαστήριο για τη θυσία, αλλά πρώτα τοποθετούνται στην αγία Πρόθεση και αφιερώνονται στο Θεό σαν δώρα τίμια – αυτή είναι πλέον και η ονομασία τους. Προσφέρουμε στο Θεό ψωμί και κρασί, γιατί αυτά αποτελούν τροφή αποκλειστικά ανθρώπινη, με την οποία συντηρείται και εκδηλώνεται η ζωή μας. Για αυτό και πιστεύεται πως, όταν προσφέρει κανείς τροφή, είναι σαν να προσφέρει την ίδια τη ζωή. Επειδή λοιπόν με τα μυστήρια ο Θεός μας χαρίζει την ανθρώπινη ζωή, ήταν φυσικό και το δικό μας δώρο να είναι κατά κάποιο τρόπο ζωή, για να μην είναι αταίριαστη η προσφορά μας με την ανταπόδοση του Θεού, αλλά να έχει κάτι συγγενικό. Άλλωστε ο Κύριος παρήγγειλε να Του προσφέρουμε ψωμί και κρασί, κι Αυτός πάλι μας ανταποδίδει «άρτον ουράνιον» και «ποτήριον ζωής». Θέλησε να Του προσφέρουμε εμείς εφόδια της πρόσκαιρης ζωής, κι Εκείνος να μας αντιπροσφέρει την αιώνια ζωή. Για να φανούν έτσι η χάρη Του σαν αμοιβή και το αμέτρητο έλεός Του σαν πράξη δικαιοσύνης. Ανάμνηση της σταυρικής θυσίας Ο ιερέας αφού πάρει στα χέρια του τον άρτο, από τον οποίο θα κόψει το ιερό τμήμα που θα μεταβληθεί σε σώμα Χριστού, λέει: «Εις ανάμνησιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού». Τα λόγια αυτά αναφέρονται σε όλη τη λειτουργία και ανταποκρίνονται στην παραγγελία που άφησε ο Χριστός όταν παρέδωσε το μυστήριό της Θείας Ευχαριστίας: «Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκ. 22:19). Αλλά ποιά είναι αυτή η ανάμνηση; Πως θα θυμηθούμε τον Κύριο στη Λειτουργία και τι θα διηγηθούμε για Αυτόν; Μήπως εκείνα που Τον απέδειξαν Θεό παντοδύναμο; Ότι δηλαδή ανέστησε νεκρούς, χάρισε το φως σε τυφλούς, πρόσταξε τους ανέμους να κοπάσουν, χόρτασε χιλιάδες ανθρώπους με λίγα ψωμιά; Όχι, ο Χριστός δεν ζήτησε να θυμόμαστε αυτά, αλλά μάλλον εκείνα που φανερώνουν αδυναμία, δηλαδή τη σταύρωση, το πάθος, το θάνατο. Γιατί τα πάθη ήταν πιο αναγκαία από τα θαύματα. Τα πάθη του Χριστού μας προξενούν τη σωτηρία και την ανάσταση, ενώ τα θαύματά Του αποδεικνύουν μόνο ότι Αυτός είναι ο αληθινός Σωτήρας. Αφού λοιπόν ο ιερέας πει, «Εις ανάμνησιν του Κυρίου…», προσθέτει εκείνα που δηλώνουν τη σταύρωση και το θάνατο. Τεμαχίζει δηλαδή με το μαχαίρι τον άρτο, λέγοντας την προφητεία: «Σαν πρόβατο οδηγήθηκε στην σφαγή. Και σαν αρνί αμώμητο, που παραμένει άφωνο μπροστά σ αὐτὸν που το κουρεύει, έτσι κι Αυτός δεν ανοίγει το στόμα Του. Καταδικάστηκε σε ταπεινωτικό θάνατο και Του αρνήθηκαν δίκαιη κρίση. Και ποιός μπορεί να μας μιλήσει για την καταγωγή του; Γιατί εξαλείφθηκε η ζωή Του από το πρόσωπο της γης» (Ησ. 53:7-8). Κι αφού εναποθέσει στο άγιο Δισκάριο το ιερό τμήμα που έκοψε (Αμνό), προσθέτει τα λόγια: «Θυσιάζεται ο Αμνός του Θεού, που παίρνει επάνω Του την αμαρτία των ανθρώπων» (πρβλ. Ιω. 1:29). Μετά χαράζει πάνω στον Αμνό το σημείο του σταυρού, δείχνοντας έτσι τον τρόπο που έγινε η θυσία: με το σταυρό. Ύστερα, με το μαχαίρι που έχει σχήμα λόγχης, κεντάει τον Αμνό στο δεξί μέρος και λέει: «Ένας από τους στρατιώτες Του τρύπησε την πλευρά με τη λόγχη». Και χύνοντας μέσα στο άγιο Ποτήριο κρασί και νερό, συμπληρώνει: «κι αμέσως βγήκε αίμα και νερό» (Ιω. 19:34). Μνημονεύσεις των ονομάτων Ο ιερέας συνεχίζει την Προσκομιδή. Αφαιρεί τώρα μικρά κομματάκια (μερίδες) από τους υπόλοιπους άρτους, και σαν δώρα ιερά τα τοποθετεί στο άγιο Δισκάριο, λέγοντας για το καθένα: «Εις δόξαν της Παναγίας του Θεού Μητρός», η «Εις πρεσβείαν του τάδε η του τάδε Αγίου» η «Εις άφεσιν αμαρτιών των τάδε ζώντων η των τάδε τεθνεώτων». Τι σημαίνουν αυτά; Ευχαριστία στο Θεό και ικεσία. Γιατί με τα δώρα μας είτε ανταποδίδουμε στον ευεργέτη την ευεργεσία που μας έκανε είτε καλοπιάνουμε κάποιον για να μας ευεργετήσει. Έτσι και εδώ η Εκκλησία, με τα δώρα που προσφέρει στο Θεό, Τον ευχαριστεί γιατί στα πρόσωπα των Αγίων της της δόθηκαν η άφεση των αμαρτιών και η βασιλεία των ουρανών. Και Τον ικετεύει να δοθούν αυτά τα αγαθά και στα παιδιά της που ακόμα ζουν και το τέλος τους είναι αβέβαιο, καθώς επίσης και σε εκείνα που έχουν πεθάνει, αλλά με ελπίδες όχι τόσο καλές και σίγουρες. Για αυτό λοιπόν μνημονεύει ονομαστικά πρώτα τους Αγίους, έπειτα τους ζώντες και τέλος τους κεκοιμημένους. Και για τους Αγίους ευχαριστεί, ενώ για τους άλλους ικετεύει. Κάλυψη των τιμίων δώρων Τα όσα ειπώθηκαν και έγιναν πάνω στον Αμνό, για να συμβολίσουν το θάνατο του Κυρίου, είναι απλές περιγραφές και σύμβολα. Ο Αμνός παρέμεινε άρτος, μόνο που τώρα έγινε δώρο αφιερωμένο στο Θεό, και συμβολίζει το σώμα του Χριστού στην πρώτη Του ηλικία. Για αυτό ο ιερέας αναπαριστά τα θαύματα που έγιναν στον νεογέννητο Κύριο στη φάτνη. Βάζει πάνω στον άρτο τον λεγόμενο Αστερίσκο και λέει: «Και να, το αστέρι ήρθε και στάθηκε πάνω από τον τόπο, όπου ήταν το Παιδί» (Ματθ. 2:9). Ύστερα σκεπάζει το Δισκάριο και το Ποτήριο με πολυτελή καλύμματα και θυμιάζει. Γιατί αρχικά ήταν συγκαλυμμένη η δύναμη του Χριστού, μέχρι τον καιρό που Αυτός άρχισε να θαυματουργεί, και ο Θεός Πατέρας έδινε τη μαρτυρία Του από τον ουρανό. Αφού λοιπόν ολοκληρωθεί η Προσκομιδή, ο λειτουργός έρχεται στο Θυσιαστήριο, στέκεται μπροστά στην αγία Τράπεζα και αρχίζει τη Λειτουργία.   Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Δοξολογία «Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος…». Μ αὐτὴ τη δοξολογία αρχίζει ο ιερέας τη Λειτουργία. Γιατί και οι ευγνώμονες δούλοι το ίδιο κάνουν όταν παρουσιάζονται στον κύριό τους. Πρώτα-πρώτα δηλαδή τον εγκωμιάζουν, κι έπειτα τον παρακαλούν για τις δικές τους υποθέσεις. Ειρηνικά Και ποιά είναι η πρώτη αίτηση του ιερέα; «Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ημών». Λέγοντας ειρήνη, δεν εννοεί μόνο τη μεταξύ μας ειρήνη, όταν δηλαδή δεν μνησικακούμε εναντίον κανενός, αλλά και την ειρήνη προς τους εαυτούς μας, όταν δηλαδή η καρδιά μας δεν μας κατηγορεί για τίποτα. Την αρετή της ειρήνης, βέβαια, την έχουμε πάντοτε ανάγκη, μα ιδιαίτερα την ώρα της προσευχής, γιατί χωρίς αυτήν κανείς δεν μπορεί να προσευχηθεί σωστά και να απολαύσει κάποιο καλό από την προσευχή του. Στη συνέχεια παρακαλούμε για την Εκκλησία, για το κράτος και τους άρχοντες, για όσους βρίσκονται σε κινδύνους, για όλους γενικά τους ανθρώπους. Και δεν προσευχόμαστε μόνο για ο,τι ενδιαφέρει την ψυχή, αλλά και για τα αναγκαία υλικά αγαθά – «υπέρ ευκρασίας αέρων, ευφορίας των καρπών της γης…». Γιατί ο Θεός είναι ο αίτιος και χορηγός όλων, και σ Αὐτὸν μόνο πρέπει να έχουμε στραμμένα τα βλέμματά μας. Σε όλες τις αιτήσεις οι πιστοί επαναλαμβάνουν μία μόνο φράση, το «Κύριε, ελέησον». Το να ζητάμε το έλεος του Θεού ισοδυναμεί με το να ζητάμε τη βασιλεία Του. Γι αὐτὸ και οι πιστοί αρκούνται σ αὐτὴ τη δέηση, γιατί αυτή τα περιλαμβάνει όλα. Αντίφωνα Έπειτα αρχίζουν οι ψαλμωδίες που περιέχουν θεόπνευστα λόγια από τους Προφήτες. Τα αντίφωνα -έτσι λέγονται- μας αγιάζουν και μας προπαρασκευάζουν για το μυστήριο. Ταυτόχρονα όμως μας θυμίζουν τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του Χριστού στη γη, τότε που Εκείνος δεν φαινόταν ακόμα στον πολύ κόσμο, και για αυτό ήταν απαραίτητα τα προφητικά λόγια. Όταν αργότερα εμφανίστηκε ο Ίδιος, δεν υπήρχε πλέον ανάγκη των προφητών, αφού Τον έδειχνε παρόντα ο Βαπτιστής Ιωάννης. Μικρή είσοδος Την ώρα που ψάλλεται το τρίτο αντίφωνο, γίνεται η είσοδος του Ευαγγελίου με τη συνοδεία λαμπάδων. Το Ευαγγέλιο το κρατάει ο διάκονος η, αν δεν υπάρχει διάκονος, ο ιερέας. Ενώ λοιπόν αυτός πρόκειται να εισέλθει στο Ιερό, στέκεται σε μικρή απόσταση από την Ωραία Πύλη και παρακαλεί τον Θεό να τον συνοδεύσουν άγιοι άγγελοι, για να γίνουν συμμέτοχοί του στην ιερουργία και τη δοξολογία. Στη συνέχεια σηκώνει ψηλά το Ευαγγέλιο, το δείχνει στους πιστούς και, αφού εισέλθει στο Θυσιαστήριο, το αποθέτει στην αγία Τράπεζα. Η ύψωση του Ευαγγελίου συμβολίζει την ανάδειξη του Κυρίου όταν άρχισε να εμφανίζεται στα πλήθη. Γιατί με το Ευαγγέλιο δηλώνεται ο ίδιος ο Χριστός. Τώρα λοιπόν που φανερώνεται ο Χριστός, κανείς δεν προσέχει τα λόγια των Προφητών, γι αὐτό, μετά τη μικρή Είσοδο, ψάλλουμε ο,τι έχει σχέση με την καινούρια ζωή που έφερε ο Χριστός. Υμνούμε τον ίδιο τον Χριστό για όσα έκανε για μας. Εγκωμιάζουμε επίσης την Παναγία η άλλους Αγίους, ανάλογα με την εορτή η τον Άγιο που τιμά η Εκκλησία κάθε φορά. Τρισάγιος ύμνος Ανυμνούμε τέλος τον ίδιο τον Τριαδικό Θεό, ψάλλοντας: «Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς». Το «Άγιος, άγιος, άγιος…» αποτελεί τον ύμνο των αγγέλων (Ησ. 6:3). Και τα «Θεός», «ισχυρός» και «αθάνατος» είναι λόγια του προφήτη Δαβίδ: «Εδίψησεν η ψυχή μου προς τον Θεόν, τον ισχυρόν, τον ζώντα» (Ψαλμ. 41:3). Ψάλλουμε τον Τρισάγιο Ύμνο μετά την είσοδο του Ευαγγελίου, για να διακηρύξουμε πως με την έλευση του Χριστού άγγελοι και άνθρωποι ενώθηκαν και αποτελούν πλέον μία Εκκλησία. Αναγνώσματα Αμέσως μετά ο ιερέας παραγγέλλει σε όλους να μη στέκονται με οκνηρία, αλλά να έχουν προσηλωμένο το νου τους σε εκείνα που θα ακολουθήσουν. Αυτό σημαίνει το «Πρόσχωμεν». Και με το «Σοφία» υπενθυμίζει στους πιστούς τη σοφία με την οποία πρέπει να συμμετέχουν στη Λειτουργία. Αυτή είναι οι καλοί λογισμοί που έχουν όσοι είναι πλούσιοι σε πίστη και ξένοι από καθετί ανθρώπινο. Είναι πράγματι ανάγκη να παρακολουθούμε τη Λειτουργία με τους πρέποντες λογισμούς, αν βέβαια θέλουμε να μην χάνουμε άδικα τον καιρό μας. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο, χρειάζεται και η δική μας προσοχή και η εξωτερική υπενθύμιση, ώστε να ξανασυγκεντρώνουμε το νου μας, που συνεχώς ξεχνιέται και παρασύρεται σε μάταιες φροντίδες. Επίσης και η εκφώνηση «Ορθοί» περιέχει παραίνεση. Θέλει μπροστά στο Θεό να στεκόμαστε πρόθυμοι, με ευλάβεια και ζήλο πολύ. Και πρώτο σημάδι αυτού του ζήλου είναι η όρθια στάση του σώματός μας. Ύστερα από αυτές τις εκφωνήσεις, διαβάζονται το Αποστολικό και το Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Αυτά δηλώνουν τη φανέρωση του Κυρίου, όπως γινόταν σιγά-σιγά μετά την πρώτη Του εμφάνιση στους ανθρώπους. Στη μικρή Είσοδο το Ευαγγέλιο ήταν κλειστό και συμβόλιζε το διάστημα των τριάντα πρώτων ετών του Κυρίου, τότε που ο Ίδιος ακόμα σιωπούσε. Τώρα όμως που διαβάζονται τα αναγνώσματα, έχουμε την πληρέστερη αποκάλυψή Του, με όσα ο Ίδιος δίδασκε δημόσια κι με όσα πρόσταζε τους Αποστόλους να κηρύσσουν. Μεγάλη Είσοδος Σε λίγο ο λειτουργός θα προχωρήσει πλέον στη θυσία, και πρέπει τα δώρα που πρόκειται να θυσιαστούν, να τοποθετηθούν στην αγία Τράπεζα. Για αυτό έρχεται τώρα στην Πρόθεση, παίρνει τα τίμια δώρα, τα κρατάει στο ύψος του κεφαλιού του και βγαίνει από το Ιερό. Προχωρώντας με πολλή κοσμιότητα και με βήμα αργό, τα περιφέρει στο ναό, ανάμεσα στο πλήθος, συνοδευόμενος από λαμπάδες και θυμιάματα. Τελικά εισέρχεται στο θυσιαστήριο και τα αποθέτει στην αγία Τράπεζα. Στο πέρασμα του ιερέα οι πιστοί ψάλλουν και προσκυνούν με κάθε σεβασμό παρακαλώντας να τους μνημονεύει την ώρα που θα προσφέρει στο Θεό τα τίμια δώρα. Γιατί ξέρουν πως δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη ικεσία από τούτη τη φρικτή θυσία, που καθάρισε δωρεάν όλες τις αμαρτίες του κόσμου (Χαρακτηριστικό λειτουργικό στοιχείο της Μεγάλης Εισόδου είναι ο Χερουβικός Ύμνος, που ψάλλεται σε αργό μέλος από το χορό: «Οι τα Χερουβίμ μυστικώς εικονίζοντες και τη ζωοποιώ Τριάδι τον τρισάγιον ύμνον προσάδοντες, πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν, ως τον βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι, ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν. Αλληλούια». Δηλαδή: «Εμείς που μυστικά εικονίζουμε τα Χερουβείμ και ψάλλουμε στη ζωοποιό Τριάδα τον τρισάγιο ύμνο, ας αφήσουμε κάθε βιοτική μέριμνα, για να υποδεχθούμε τον Βασιλιά των όλων, που αόρατα συνοδεύεται από τα αγγελικά τάγματα. Αλληλούια»). Η μεγάλη Είσοδος συμβολίζει την πορεία του Χριστού προς την Ιερουσαλήμ, όπου έπρεπε να θυσιαστεί. Καθισμένος τότε πάνω σε ζώο, έμπαινε στην Αγία Πόλη, συνοδευόμενος και υμνούμενος από τα πλήθη. Σύμβολο της πίστεως Ο ιερέας καλεί τώρα τους πιστούς να προσευχηθούν «υπέρ των προτεθέντων τιμίων δώρων»: «Ας παρακαλέσουμε τον Θεό να αγιαστούν τα τίμια δώρα που είναι μπροστά μας, ώστε να εκπληρωθεί έτσι ο αρχικός μας σκοπός». Ύστερα, αφού προσθέσει και άλλες αιτήσεις, παρακινεί όλους να έχουν μεταξύ τους ειρήνη («Ειρήνη πάσι») και αγάπη («Αγαπήσωμεν αλλήλους…»). Κι επειδή τη μεταξύ μας αγάπη ακολουθεί η αγάπη στο Θεό και η τέλεια και ζωντανή μας πίστη σ Αὐτόν, γι αὐτό, αμέσως μετά ομολογούμε τον αληθινό Θεό: «Πατέρα, Υιόν και άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον». «Τας θύρας, τας θύρας· εν σοφία πρόσχωμεν», συμπληρώνει ο λειτουργός. Μ αὐτὸ θέλει να πει: «Ανοίξτε διάπλατα όλες τις πόρτες, δηλαδή τα στόματα και τα αυτιά σας, στην αληθινή σοφία, δηλαδή σε όσα υψηλά μάθατε και πιστεύετε για το Θεό. Αυτά συνεχώς να λέτε και να ακούτε, και μάλιστα με ζήλο και προσοχή». Τότε οι πιστοί απαγγέλλουν δυνατά το Σύμβολο της Πίστεως («Πιστεύω εις έναν Θεόν…») . Αγία αναφορά «Στώμεν καλώς· στώμεν μετά φόβου. Πρόσχωμεν την αγίαν αναφοράν εν ειρήνη προσφέρειν», προτρέπει πάλι ο ιερέας. Δηλαδή: «Ας σταθούμε γερά σε όσα ομολογήσαμε με το «Πιστεύω…», χωρίς να κλονιζόμαστε από τους αιρετικούς. Ας σταθούμε με φόβο, γιατί είναι μεγάλος ο κίνδυνος να πλανηθούμε. Όταν έτσι σταθεροί παραμένουμε στην πίστη, τότε ας προσφέρουμε τα δώρα μας στο Θεό με ειρήνη». Στο σημείο αυτό οι πιστοί πρέπει να έχουν στο νου τους και τα λόγια του Κυρίου: «Αν προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και θυμηθείς ότι κάποιος κάτι έχει εναντίον σου, συμφιλιώσου πρώτα μαζί του, και μετά έλα να προσφέρεις το δώρο σου» (Ματθ. 5:23 -24). Αφού λοιπόν ο ιερέας ανυψώσει τις ψυχές και τα φρονήματα των πιστών από τα επίγεια προς τα ουράνια, αρχίζει την ευχαριστήρια προσευχή. Μιμείται έτσι τον πρώτο Ιερέα, τον Χριστό, που ευχαρίστησε το Θεό Πατέρα προτού παραδώσει το μυστήριό της θείας Ευχαριστίας. Τον δοξολογεί τώρα κι αυτός και Τον υμνεί μαζί με τους αγγέλους. Τον ευγνωμονεί για όλες τις ευχαριστίες που μας έκανε από την αρχή της δημιουργίας. Τον ευχαριστεί ιδιαίτερα για την έλευση του Μονογενούς Του Υιού στον κόσμο και για την παράδοση του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας. Διηγείται μάλιστα και τα σχετικά με τον Μυστικό Δείπνο, επαναλαμβάνοντας τα ίδια τα λόγια του Κυρίου: «Λάβετε, φάγετε… Πίετε εξ αυτού πάντες…» (Ματθ. 26:26–27). Ο ιερέας, αφού πει, «Έχοντας λοιπόν στο νου μας αυτή τη σωτήρια εντολή και όλα όσα έχουν γίνει για μας, δηλαδή τη σταύρωση, την ταφή, την τριήμερη ανάσταση, την ανάληψη στους ουρανούς, την ενθρόνιση στα δεξιά του Πατέρα, τη δεύτερη και ένδοξη πάλι παρουσία», καταλήγει με την εκφώνηση: «Τα σα εκ των σων σοι προσφέροντες κατά πάντα και δια πάντα, σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν, Κύριε, και δεόμεθά σου, ο Θεός ημών». Με τούτα τα λόγια είναι σαν να λέει στον ουράνιο Πατέρα: «Σου προσφέρουμε την ίδια εκείνη προσφορά που ο ίδιος ο Μονογενής Σου Υιός πρόσφερε σ Ἐσένα, το Θεό και Πατέρα. Και προσφέροντας την, Σ εὐχαριστοῦμε, γιατί κι Εκείνος προσφέροντας την Σ εὐχαριστοῦσε. Τίποτα δικό μας δεν προσθέτουμε σ αὐτὴ την προσφορά των δώρων. Γιατί δεν είναι δικά μας έργα τούτα τα δώρα, αλλά δικά Σου δημιουργήματα. Ούτε και δική μας επινόηση είναι αυτός ο τρόπος της λατρείας, αλλά Εσύ μας τον δίδαξες κι Εσύ μας παρακίνησες να Σε λατρεύουμε με αυτόν τον τρόπο. Γι αὐτό, όσα Σου προσφέρουμε, είναι εξ ολοκλήρου δικά Σου…». Την ίδια στιγμή ο ιερέας προσπίπτει και ικετεύει θερμά το Θεό. Παρακαλεί για τα δώρα που έχει μπροστά του, ώστε να δεχθούν το πανάγιο και παντοδύναμο Πνεύμα Του και να μεταβληθούν ο μεν άρτος στο ίδιο το άγιο σώμα του Χριστού, ο δε οίνος στο ίδιο το άχραντο αίμα Του. Μετά απ αὐτὲς τις ευχές, η θεία ιερουργία ολοκληρώθηκε! Τα δώρα αγιάστηκαν! Η θυσία πραγματοποιήθηκε! Το μεγάλο θύμα και σφάγιο, που θυσιάστηκε για χάρη του κόσμου, βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας, πάνω στην αγία Τράπεζα! Γιατί ο άρτος δεν είναι πλέον τύπος του Δεσποτικού σώματος. Είναι το ίδιο το πανάγιο σώμα του Κυρίου που δέχτηκε όλες εκείνες τις προσβολές, τα ραπίσματα, τα φτυσίματα, τις πληγές, τη χολή, τη σταύρωση. Και ο οίνος είναι το ίδιο το αίμα που ξεπήδησε όταν σφαζόταν το σώμα. Αυτό είναι το σώμα, αυτό είναι το αίμα που έλαβε σύσταση από το Άγιο Πνεύμα, που γεννήθηκε από τον Παρθένο Μαρία, που θάφτηκε, αναστήθηκε την τρίτη ημέρα, ανέβηκε στους ουρανούς και κάθησε στα δεξιά του Πατέρα. Και πιστεύουμε πως έτσι είναι, γιατί ο ίδιος ο Κύριος είπε: «Τούτο εστί το σώμα μου… τούτο εστί το αίμα μου» (Μαρκ. 14:22, 24). Και γιατί ο Ίδιος παρήγγειλε στους Αποστόλους και σ ὅλη την Εκκλησία: «Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκ. 22:19). Δεν θα πρόσταζε να επαναλαμβάνουν αυτό το μυστήριο, αν δεν είχε σκοπό να τους δώσει δύναμη να το επιτελούν. Και ποιά είναι η δύναμη; Το Άγιο Πνεύμα. Αυτό είναι που με το χέρι και τη γλώσσα των ιερέων τελεσιουργεί τα μυστήρια. Ο λειτουργός είναι υπηρέτης της χάριτος του αγίου Πνεύματος, χωρίς να προσφέρει τίποτε από τον εαυτό του. Γι αὐτὸ και δεν έχει σημασία αν τύχει να είναι ο ίδιος γεμάτος αμαρτίες. Κάτι τέτοιο δεν νοθεύει την προσφορά των δώρων, τα οποία είναι πάντοτε ευάρεστα στο Θεό. Όπως κι ένα φάρμακο που κατασκευάστηκε από άνθρωπο άσχετό με την ιατρική επιστήμη, δεν χάνει τη θεραπευτική του δράση, αρκεί μόνο να κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Αφού λοιπόν συμπληρωθεί η θυσία, ο ιερέας, βλέποντας μπροστά του το ενέχυρο της θείας φιλανθρωπίας, τον Αμνό του Θεού, ευχαριστεί και ικετεύει. Ευχαριστεί το Θεό για όλους τους αγίους, γιατί στο πρόσωπό τους η Εκκλησία βρήκε εκείνο που ζητάει, τη βασιλεία των ουρανών. Ιδιαίτερα -«εξαιρέτως»- ευχαριστεί για την υπερευλογημένη Θεοτόκο και αειπάρθενο Μαρία, γιατί αυτή υπερβαίνει κάθε αγιοσύνη. Και ικετεύει ο ιερέας για όλους τους πιστούς -τους κεκοιμημένους και τους ζώντες- γιατί αυτοί δεν έφτασαν στην τελειότητα ακόμα κι έχουν ανάγκη από προσευχή. Θεία Κοινωνία Σε λίγο ο λειτουργός θα κοινωνήσει ο ίδιος και θα προσκαλέσει και τους πιστούς στα θεία Μυστήρια. Επειδή όμως δεν επιτρέπεται σε όλους ανεξαίρετα η θεία Μετάληψη, ο ιερέας, υψώνοντας τον ζωοποιό Άρτο και δείχνοντάς Τον, εκφωνεί: «Τα άγια τοις αγίοις». Είναι σαν να λέει: «Να ο Άρτος της ζωής! Τον βλέπετε. Λοιπόν, τρέξτε να τον μεταλάβετε. Όχι όμως όλοι, αλλά όποιος είναι άγιος. Γιατί τα άγια επιτρέπονται μόνο στους αγίους». Αγίους εδώ εννοεί όχι μόνο εκείνους που έφτασαν στην τελειότητα της αρετής, αλλά κι εκείνους που αγωνίζονται να φτάσουν σ αὐτήν, έστω κι αν ακόμα υστερούν. Για αυτό οι χριστιανοί, αν δεν πέφτουν σε θανάσιμα αμαρτήματα που τους εμποδίζουν από το Χριστό και τους νεκρώνουν πνευματικά, δεν έχουν κανένα εμπόδιο να κοινωνούν [Άλλωστε η θεία Λειτουργία γίνεται για να κοινωνούν οι πιστοί. Όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, «το να κοινωνεί κανείς και να μεταλαμβάνει κάθε μέρα το άγιο σώμα και αίμα του Χριστού, είναι καλό και ωφέλιμο». Η συχνή θεία Κοινωνία, όμως, προϋποθέτει τον συνεχή πνευματικό αγώνα και την κατάλληλη προετοιμασία (νήψη-προσευχή, μετάνοια-εξομολόγηση κ.λπ.)]. Στην εκφώνηση του ιερέα, «Τα άγια τοις αγίοις», οι πιστοί αποκρίνονται δυνατά: «Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός». Γιατί κανείς δεν έχει την αγιότητα από μόνος του, ούτε είναι και κατόρθωμα της ανθρώπινης αρετής, αλλά, όλοι από τον Χριστό την αντλούν. Και όπως, αν κάτω από τον ήλιο τοποθετηθούν πολλοί καθρέφτες, όλοι ακτινοβολούν, και νομίζεις ότι βλέπεις πολλούς ήλιους, ενώ στην πραγματικότητα ένας είναι ο ήλιος που αστράφτει σε όλους τους καθρέφτες, έτσι και ο μόνος Άγιος, ο Χριστός, καθώς διαχέεται με τη μετάληψη μέσα στους πιστούς, φαίνεται σε πολλές ψυχές και παρουσιάζει πολλούς ως αγίους. Αυτός όμως είναι ο ένας και μοναδικός Άγιος. Αφού λοιπόν μ αὐτὸν τον τρόπο συγκαλέσει ο λειτουργός τους πιστούς στο ιερό δείπνο, μεταλαμβάνει πρώτα ο ίδιος και οι άλλοι κληρικοί που βρίσκονται στο άγιο Βήμα. Προηγουμένως όμως χύνει θερμό νερό μέσα στο άγιο Ποτήριο, πράγμα που υποδηλώνει την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία. Γιατί αυτό το ζεστό νερό, επειδή και νερό είναι αλλά και φωτιά έχει μέσα του λόγω του βρασμού, φανερώνει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο με «ύδωρ ζων» (Ιω. 7:38) το παρομοίασε ο Κύριος, και με τη μορφή της φωτιάς κατέβηκε στους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής. Στη συνέχεια ο ιερέας στρέφεται προς το εκκλησίασμα και, δείχνοντας τα Άγια, προσκαλεί όσους θέλουν να κοινωνήσουν, να προσέλθουν «μετά φόβου Θεού και πίστεως». Να μην καταφρονήσουν δηλαδή την ταπεινή εμφάνιση που έχουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου, αλλά να πλησιάσουν έχοντας επίγνωση της αξίας των μυστηρίων και πιστεύοντας ότι αυτά προξενούν την αιώνια ζωή σ ἐκείνους που μεταλαμβάνουν. Το σώμα και το αίμα του Χριστού είναι αληθινή τροφή και αληθινό ποτό. Και όταν τα μεταλαμβάνει κανείς, δεν μετατρέπονται αυτά σε ανθρώπινο σώμα, όπως γίνεται με τις συνηθισμένες τροφές, αλλά το ανθρώπινο σώμα μεταβάλλεται σε εκείνα. Όπως και το σίδερο, όταν έρθει σε επαφή με τη φωτιά, γίνεται κι αυτό φωτιά· δεν κάνει τη φωτιά σίδερο. Τη θεία Κοινωνία τη δεχόμαστε βέβαια με το στόμα, αλλά αυτή εισέρχεται πρώτα στην ψυχή κι εκεί πραγματοποιείται η ένωσή μας με το Χριστό, όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος: «Εκείνος που ενώνεται με τον Κύριο, γίνεται ένα πνεύμα με Αυτόν» (Α´ Κορ. 6:17). Χωρίς την ένωσή του με το Χριστό, ο άνθρωπος, από μόνος του, είναι ο παλαιός άνθρωπος, ο άνθρωπος που δεν έχει τίποτα κοινό με το Θεό. Ποιά όμως είναι εκείνα που ζητάει από εμάς ο Χριστός για να μας αγιάσει με τα θεία μυστήρια; Είναι η κάθαρση της ψυχής, η πίστη και η αγάπη στο Θεό, ο διακαής πόθος και η λαχτάρα μας για τη θεία Κοινωνία. Αυτά ελκύουν τον αγιασμό, κι έτσι πρέπει να κοινωνούμε. Γιατί πολλοί είναι εκείνοι που προσέρχονται στα μυστήρια, και όχι μόνο δεν ωφελούνται καθόλου, αλλά φεύγουν χρεωμένοι με αμέτρητες αμαρτίες. Απόλυση Αφού κοινωνήσουν οι πιστοί, εύχονται να παραμείνει μέσα τους ο αγιασμός που έλαβαν, και να μην προδώσουν τη χάρη ούτε να χάσουν τη δωρεά.Ο ιερέας τους καλεί τώρα να ευχαριστήσουν με ζήλο το Θεό για τη θεία Μετάληψη. Γι αὐτὸ λέει: «Ορθοί… αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω». Όχι δηλαδή ξαπλωμένοι ούτε καθισμένοι, αλλά υψώνοντας την ψυχή και το σώμα προς Αυτόν. Και οι πιστοί με λόγια της Γραφής δοξολογούν το Θεό, που είναι αίτιος και χορηγός όλων των αγαθών: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος» (Ψαλμ. 112:2). Αφού ψάλλουν τρεις φορές αυτόν τον ύμνο, ο ιερέας βγαίνει από το Θυσιαστήριο, στέκεται μπροστά στο πλήθος και απευθύνει την τελευταία ευχή: «Χριστός ο αληθινός Θεός ημών…». Ζητάει από τον Κύριο να μας σώσει με το έλεός Του, γιατί από τον εαυτό μας δεν έχουμε να επιδείξουμε τίποτε άξιο σωτηρίας. Γι αὐτὸ και ως πρεσβευτές μνημονεύει πολλούς αγίους και ιδιαίτερα την παναγία Του Μητέρα. Τέλος, ο λειτουργός μοιράζει το αντίδωρο. Αυτό έχει αγιαστεί, καθώς προέρχεται από τον αρχικό άρτο, που προσφέραμε στο Θεό για την τέλεση της θείας Ευχαριστίας. Οι πιστοί παίρνουν με ευλάβεια το αντίδωρο, φιλώντας το δεξί χέρι του ιερέα. Γιατί αυτό το χέρι, μόλις πριν, άγγιξε το πανάγιο σώμα του Χριστού, δέχτηκε από εκείνο τον αγιασμό και τον μεταδίδει τώρα σε όσους το ασπάζονται. Εδώ η θεία Λειτουργία φτάνει στο τέλος της και το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας ολοκληρώνεται. Γιατί και τα δώρα, που προσφέραμε στο Θεό, αγιάστηκαν και τον ιερέα αγίασαν και στο υπόλοιπο πλήρωμα της Εκκλησίας μετέδωσαν τον αγιασμό. Για όλα αυτά, λοιπόν, στο Χριστό, στον αληθινό Θεό μας, πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση, μαζί με τον άναρχο Πατέρα Του και το πανάγιο Πνεύμα Του, τώρα και πάντοτε και στην ατέλειωτη αιωνιότητα. Αμήν. Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ΠΡΟΛΟΓΟΣ εκ της ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ Πηγή : http://www.agiazoni.gr